Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
sluit
Menu
Zoek

Bewaartips voor koelkast, vriezer en voorraadkast

Eten en drinken blijft langer goed als je het op de juiste manier bewaart. Maar hoe doe je dat? Hoe haal je het optimale uit je koelkast, vriezer en voorraadkast? En wat is eigenlijk de ideale temperatuur voor je koelkast? Op deze pagina lees je hoe je eten en drinken het beste bewaart.

Het is allereerst belangrijk om op de houdbaarheidsdatum te letten. Bij een 'te gebruiken tot’-datum (TGT) mag het product na die datum niet meer gegeten worden. Staat er een 'tenminste houdbaar tot’-datum (THT) dan kan het product na die datum vaak nog wel gegeten worden. De kwaliteit kan dan alleen minder zijn. Zoek een product op in de Bewaarwijzer om de houdbaarheid te controleren. Niet alle producten hebben een bewaaradvies of houdbaarheidsdatum, bijvoorbeeld verse groente. Dan bepalen de ogen en neus de houdbaarheid. Door het volgende te doen blijft voedsel langer houdbaar:

  • Bewaar producten op de manier die op de verpakking staat aangegeven. Let op de houdbaarheidsdatum en de bewaaradviezen.
  • Zorg dat de koelkast op 4°C staat en de vriezer op -18°C.
  • Zorg dat producten goed verpakt zijn om kruisbesmetting te voorkomen.

Er zijn 3 mogelijke manieren om producten te bewaren: buiten de koelkast (koel of ongekoeld), in de koelkast (gekoeld) en in de vriezer (diepgevroren). Als producten geopend zijn, hangt het van het product af of ze in de koelkast bewaard moeten worden of niet.

Koel bewaren

Staat op het etiket van een product ‘Koel bewaren’, dan kun je het product het beste koel, donker en droog bewaren. Bijvoorbeeld in de kelder of een koele voorraadkast. De temperatuur moet dan liggen tussen de 15 en 20°C. Het hoeft dus niet in de koelkast. Veel ongeopende producten waarop een THT-datum staat zijn buiten de koelkast te bewaren.

Gekoeld bewaren

Als op het etiket staat ‘Gekoeld bewaren’, moet het product altijd in de koelkast geplaatst worden. In de koelkast groeien micro-organismen zoals bacteriën en schimmels niet zo snel. Bederfelijke producten, zoals rauw vlees, rauwe vis, vleeswaren, slagroomgebak, zachte kaas en gesneden groente moeten altijd gekoeld worden bewaard. Ook eieren horen in de koelkast.

Ongekoeld bewaren

Ook bij ongekoeld bewaren is het belangrijk dat de temperatuur niet hoger is dan 20°C. Brood, groente en fruit bederven sneller bij een hogere temperatuur. Pindaproducten, maïsproducten, noten, specerijen en granen moeten hiernaast droog worden bewaard. Soms staat op de verpakking bij welke temperatuur het product het beste bewaard kan worden.

Na openen gekoeld bewaren

Op de verpakking staat ‘na openen gekoeld bewaren’ als het product na opening in de koelkast bewaard moet worden. Dit geldt bijvoorbeeld voor natte producten zoals augurken, (halva)jam en sandwichspread.

Na openen koel bewaren

Staat er op de verpakking ‘na openen koel bewaren’, dan kan het product na openen in een kelder of koele voorraadkast bewaard worden. Bijvoorbeeld droogwaren, zoals meel, pasta en rijst kunnen na openen het beste afgesloten bewaard worden in de voorraadkast.

Voor de koelkast, vriezer en voorraadkast gelden de volgende bewaaradviezen:

De koelkast

Voor de koelkast gelden de volgende bewaaradviezen:

  • Bewaar producten die snel bederven, zoals rauw vlees of rauwe vis, op de koudste plaatsen. Plaats producten die niet per se gekoeld hoeven te zijn, bijvoorbeeld frisdrank en bier, op de minst koude plaatsen. Koelkasten met een *** of ****-vriesvak hebben een koeling in de achterwand. Deze koelkasten zijn het koudst achterin en onderin. Koelkasten met * of ** hebben bovenin een vriesvak met daaronder de koeling. Deze koelkasten zijn boven achterin het koudst.
  • Bewaar bereide gerechten altijd goed afgedekt en goed gescheiden van rauwe producten. Rauwe producten bevatten meer bacteriën dan bereide producten, daarom wil je niet dat deze met elkaar in aanraking komen.
  • De groentela kan voor ongesneden groenten en fruit gebruikt worden. Deze hoeven niet apart verpakt te worden.
  • Leg producten die kunnen lekken, zoals rauw vlees en rauwe vis, onder in de koelkast. Het is belangrijk de koelkast geregeld schoon te maken met een schoon vaatdoekje en een sopje, in elk geval eens per maand. Bij voorkeur op een moment dat er weinig in zit. Producten die snel bederven kun je zolang in een koeltas of koelbox bewaren.
  • Houd zoveel mogelijk dezelfde indeling aan, zodat je altijd weet waar je iets terug kunt vinden. Zet producten die het snelst op moeten vooraan.
  • Producten die je gekoeld moet bewaren, zoals vleeswaren of salades, zet je na gebruik zo snel mogelijk terug in de koelkast.
  • Doe je eten in afgesloten bakjes of trommels om het te beschermen tegen uitdrogen, bacteriën en andere stoffen. Prijs, materiaal of merk van de bakjes maakt niet uit. Als ze maar goed afgesloten kunnen worden. Kies voor bakjes zonder rare vormen, die je goed kunt schoonmaken en/of in de vaatwasser kunnen. Je kunt stickers gebruiken om de inhoud en datum erop te zetten.
  • 1 keer per 3 maanden je koelkast schoonmaken voorkomt besmetting met mogelijk schadelijke bacteriën.

De temperatuur van de koelkast 

Het is heel belangrijk om de temperatuur van een koelkast goed in te stellen. Vaak is de temperatuur in de koelkast te hoog. De ideale temperatuur is 4°C, dan groeien bacteriën en schimmels het minst snel. Voor een goede koelkasttemperatuur gelden de volgende adviezen:

  • In de koelkast zit een knop om de temperatuur te regelen. Meestal heeft deze een schaalverdeling van 1 tot 3, 5, 7 of 10. Hoe hoger het getal op de knop, hoe lager de temperatuur is in de koelkast. Voor de meeste koelkasten is een stand van ongeveer 60% voldoende. Dus bij een schaal van 5 stel je de koelkast in op stand 3, op een schaal van 10 zet je de knop op 6.
  • Wanneer veel boodschappen in de koelkast moeten, kan de koelkast tijdelijk een standje hoger gezet worden. Naarmate de koelkast voller staat, kost het meer tijd om alles op de juiste temperatuur te krijgen en te houden. 
  • Zet geen warme producten in de koelkast, anders wordt de temperatuur in de koelkast te hoog. Sluit om dezelfde reden de koelkast meteen nadat er wat uitgehaald is.
  • Zet producten na gebruik meteen weer in de koelkast.
  • Restjes kun je na bereiding maximaal 2 dagen in de koelkast bewaren. Laat warme gerechten eerst goed afkoelen, voordat je ze in de koelkast zet. Verdeel ze in kleine porties en gebruik eventueel een kom of pan koud water om restjes sneller af te koelen. Zet ze binnen 2 uur in de koelkast.
  • Controleer de temperatuur in de koelkast regelmatig. Gebruik daarvoor een speciale koelkastthermometer (te koop bij de huishoudwinkel). Leg een thermometer in het midden van de koelkast in een bakje met water. Lees de temperatuur af na anderhalf uur. Wijkt die af zet het met de knop op de juiste temperatuur. Bekijk de temperatuur na een nacht, als de koelkast een tijd heeft dichtgezeten.
  • Zet de koelkasttemperatuur tijdelijk wat lager als je er veel ongekoelde producten in hebt gelegd.   
 

Stroomstoring

Als bijvoorbeeld door een stroomstoring de koelkast niet werkt en producten zijn warmer geworden dan 7°C, is het verstandig ze meteen te gebruiken. Boven een temperatuur van ongeveer 15°C is het veiliger om alles uit de koelkast weg te gooien. Dit geldt niet voor ongeopende flessen en pakken sap.

sluiten
De vriezer

In de vriezer stopt of remt de groei van schadelijke bacteriën. Daarom is het belangrijk dat een diepvriesproduct na aankoop snel wordt ingevroren. Deze adviezen gelden voor de vriezer: 

  • Zorg ervoor dat de temperatuur -18°C of lager is.
  • Koel warm eten eerst af tot kamertemperatuur voor je het invriest.
  • Leg niet te veel producten in één keer in de vriezer.
  • Als een product tegen de houdbaarheidsdatum loopt, bedenk dan dat je de meeste producten alsnog in kan vriezen. Ontdooi ze wanneer je ze nodig hebt en eet ze dan binnen 24 uur op.
  • Als je een niet voorverpakt product invriest, doe dat dan in een gesloten bakje of diepvrieszak en voorzie het van de naam en invriesdatum.
  • Je kunt de houdbaarheid van groenten verlengen door ze eerst kort te koken (2 minuten) voordat je ze gaat invriezen. Je kunt de groente nu nog maanden bewaren.
  • Ontdooi je vriezer 1 keer per 3 maanden.
  • Houd porties die je wilt invriezen klein.
    Het vriesvak in een huishoudkoelkast is een stuk minder koud dan een aparte diepvries. Daarom is die plek alleen geschikt om diepvriesproducten gedurende enkele dagen te bewaren.

Hoelang houdbaar in de vriezer?

Als de temperatuur in de vriezer laag blijft, kunnen er geen bacteriën groeien. Wel kan de kwaliteit van producten wat achteruit gaan. De meeste producten kun je ongeveer 3 maanden invriezen zonder kwaliteitsverlies.

Er zijn een aantal uitzonderingen:

  • Brood en slagroomgebak: 1 maand
  • Rauw rundvlees uit 1 stuk: 9 maanden
  • Geblancheerde groenten en zacht fruit: 1 jaar
  • Magere vis (kabeljauw, schol, tonijn): 6 maanden
  • Margarine en boter: 1-2 maanden (halvarine niet invriezen) 

Ontdooien 

Ontdooi vlees afgedekt op een bord of schaal in de koelkast. Bacteriën krijgen dan geen kans om te verspreiden. In de magnetron kun je alleen kleine stukken vlees ontdooien. Bereid het vlees dan wel direct daarna en vries het niet opnieuw in. 

sluiten
De voorraadkast
  • Zorg dat je een serie opbergdozen hebt die stapelbaar zijn. Prijs, materiaal of merk van de dozen maakt niet uit. Als ze maar goed afgesloten kunnen worden. Kies voor bakjes zonder rare vormen, die je goed kunt schoonmaken en/of in de vaatwasser kunnen. Gebruik eventueel stickers om de inhoud en aankoopdatum erop te zetten.
  • Bewaar je voorraad eten zoveel mogelijk op een vaste plek.
  • Voor grote huishoudens is het vaak niet mogelijk om 1 plek aan te houden. De tweede plek is vaak een garage, trapkast of berging die buiten het zicht is. Check deze minimaal 1 keer per week.?
  • Sommige producten hebben een THT-datum of helemaal geen datum. Als het product er nog goed uitziet en goed ruikt, kun je het vaak ook na de THT-datum nog eten of drinken.
  • 1 keer per 3 maanden je voorraadkast schoonmaken voorkomt besmetting met mogelijk schadelijke bacteriën. 
sluiten

Houdbaarheidsdatum

Op zeer bederfelijke producten, zoals vlees en vis, staat een TGT-datum. Na deze datum mag het product niet meer gegeten worden. Na het eten kun je ziek worden. Op minder bederfelijke producten staat een THT-datum (‘tenminste houdbaar tot’). Tot deze datum is de kwaliteit goed. Na deze datum kan de kwaliteit zoals smaak, geur en kleur van het product achteruit gaan, hoewel het product vaak nog zonder gevaar te eten is. Voor producten in de koelkast met een THT-datum, blijft de datum een goede indicatie.

Het bewaren van producten zonder houdbaarheidsdatum

Bij sommige producten is een houdbaarheidsdatum niet verplicht omdat ze minder bederfelijk zijn, zoals zout, azijn, suiker, snoepgoed, sterk-alcoholische dranken en wijn. Op niet-voorverpakte producten, bijvoorbeeld verse groente, staat meestal geen houdbaarheidsdatum of bewaaradvies. Dan kan de verkoper om advies worden gevraagd.

Bij producten zonder houdbaarheidsdatum is het vaak goed te zien dat de kwaliteit achteruitgaat. Als het product er goed uitziet en goed ruikt dan kun je het eten. Als een product beschimmeld is, gooi het dan in zijn geheel weg. Alleen bij harde kaas kun je de schimmel er ruim afsnijden.

Voedingsadvies

Hieronder staan bewaaradviezen voor de belangrijkste verse producten. Verse producten zijn kwetsbaar. Door ze op de juiste manier te bewaren, blijven ze het langst goed.

  • Aardappelen
    In de koelkast worden aardappelen zoet en drogen ze uit. Bewaar aardappelen daarom op een koele en donkere plek, zoals een kelder, garage of schuur. Aardappelen zijn gevoelig voor vocht. Haal ze uit de verpakking en leg ze bijvoorbeeld in een emmer met op de bodem een krant.

  • Brood
    Bewaar brood op kamertemperatuur in een gesloten trommel of plastic zak. Gebruik wat je nodig hebt en vries de rest van het brood in voor later. Haal alleen de boterhammen uit de vriezer die je nodig hebt. Brood van de vorige dag is meestal nog goed te eten. Vind je het te droog, rooster het dan of maak er wentelteefjes of tosti’s van.

  • Eieren
    Bewaar eieren in de koelkast om de groei van bacteriën te voorkomen. Eieren hebben een luchtkamer aan de bolle kant. Door ze met de punt naar beneden te bewaren, beschadigt de luchtkamer niet en blijven ze langer goed.
  • Fruit
    Veel fruit kun je goed in de koelkast bewaren, zoals appels, druiven en frambozen. Alleen tropische vruchten zoals mango, ananas, kiwi en banaan kunnen niet goed tegen kou. Bewaar ze buiten de koelkast in een open zak of op een schaal. In een dichte plastic zak komt te veel vocht, waardoor het fruit kan gaat rotten of schimmelen. Koop zacht fruit als aardbeien, bramen, bessen en frambozen om direct op te eten. Wil je ze toch bewaren, leg ze dan in de koelkast in een papieren zak. Deze zijn maar kort houdbaar.

  • Groente
    Verse groente is over het algemeen een aantal dagen houdbaar. Vruchtgroenten kun je beter buiten de koelkast bewaren, omdat ze in de koelkast juist eerder bederven. Denk aan courgettes, aubergine, tomaat, paprika, avocado en komkommer. Tomaten en avocado’s komen buiten de koelkast ook beter op smaak. Sperziebonen kunnen bruine plekken krijgen als ze onder de 4ºC worden bewaard.
  • Salades
    Salades, zoals kipkerrie-, huzaren- of tonijnsalade, zijn vaak lang houdbaar in de koelkast. Eenmaal geopend geldt de houdbaarheidsdatum niet. Het product is dan nog maar 2 tot 3 dagen houdbaar. Rauwkostsalades zijn vaak maar kort houdbaar. Let op de houdbaarheidsdatum bij de aankoop in de winkel. Na openen zijn deze nog 1 dag goed.

  • Vis
    Eet verse vis die niet is voorverpakt bij voorkeur op de dag van aankoop. Verpakt in folie in een schaal met ijsblokjes of een koelelement is de vis nog 1 tot 2 dagen houdbaar in de koelkast. Let bij voorverpakte vis goed op de houdbaarheidsdatum en bewaar deze in de koelkast. Na openen is het product nog maar 2 dagen houdbaar.

  • Vlees
    Sommige voorverpakte vleeswaren zijn lang houdbaar. Bewaar vleeswaren niet tot na de THT-datum. Houd er rekening mee dat de houdbaarheid snel achteruit gaat als de verpakking is geopend. Leg vleeswaren na gebruik snel terug in de koelkast. Vlees kun je prima invriezen. Doe dit bij voorkeur meteen na aankoop. Vlees dat als ‘vers’ wordt aangeboden, kan ingevroren zijn geweest, dit kun je niet opnieuw invriezen. Op de verpakking kun je terugvinden of het vlees al ooit ingevroren is geweest.

  • Zuivel
    Melk bederft snel. Zet een pak melk daarom na gebruik terug in de koelkast. Buiten de koelkast warmt een product snel op. Bewaar kaas in de verpakking. Dat voorkomt uitdroging. In de koelkast blijft kaas ongeveer 2 weken goed. Roomkaas bederft snel na opening. In de koelkast is een geopende verpakking nog ongeveer 4 dagen houdbaar. Bedenk bij het kopen hoeveel je gebruikt. Een liter melk bevat ongeveer 5 glazen en een liter yoghurt 5 toetjes. Na de houdbaarheidsdatum is het product meestal nog een aantal dagen goed. Gebruik je neus en ogen om te beoordelen of het nog te eten of drinken is.