Hepatitis is een ontsteking van de lever. Er zijn verschillende oorzaken voor het krijgen van hepatitis. Ook voedsel kan een bron zijn van het hepatitis-virus. Het kan voorkomen in rauwe schaal- en schelpdieren, rauw vlees en rauwe groente en fruit.
Besmetting kan voorkomen worden door handen regelmatig te wassen, vlees, schaal- en schelpdieren goed te verhitten en groente en fruit grondig onder stromend water te wassen.
Als je hepatitis hebt, is het belangrijk om gezond en veilig te eten, voldoende energie binnen te krijgen en geen alcohol te drinken. Daarnaast zijn aanvullende adviezen nodig om complicaties en ondervoeding tegen te gaan of te voorkomen.
Omschrijving
Hepatitis is een ontsteking van de lever. Als deze langer dan een half jaar duurt, heet het chronische hepatitis.
Oorzaken van hepatitis
De belangrijkste oorzaken van hepatitis zijn:
- overmatig alcoholgebruik
- infectie door een virus, zoals hepatitis A, B of E
- infectie door een bacterie, zoals de ziekte van Weil
- geneesmiddelengebruik
Mensen kunnen ook hepatitis oplopen door besmet voedsel.
Veiligheid
Je kunt niet zien of ruiken of eten besmet is met het hepatitis-virus. Het virus is zeer stabiel en het kan goed overleven op bijvoorbeeld deurknoppen en handvatten. Ook kan het invriezen overleven. Het virus sterft wel door verhitting.
Welk voedsel kan besmet zijn?
Hepatitis A
Schaal- en schelpdieren zoals oesters, mosselen of garnalen, kunnen het hepatitis-A virus (HAV) hebben. Dit kan komen doordat deze in besmet water gekweekt zijn. Ook rauwe groenten en fruit kunnen met het hepatitis-A virus besmet zijn, door bijvoorbeeld het gebruik van geïnfecteerd water. Vooral zacht fruit zoals aardbeien, frambozen en bessen is er gevoelig voor. Ook ingevroren fruit kan nog het virus bevatten.
Hepatitis E
Het hepatitis-E virus (HEV) kan voorkomen in het vlees van varkens of wild zwijn en edelhert. Met name varkenslever en producten hiervan kan besmet zijn, zoals varkensleverworst en varkenspaté. Door het eten van rauw vlees van besmette dieren, kunnen mensen het virus krijgen. HEV levert bij gezonde mensen over het algemeen geen of milde verschijnselen op. Mensen met een sterk verminderde weerstand of mensen die medicijnen krijgen die de weerstand onderdrukken zijn gevoeliger. Bijvoorbeeld patiënten die een beenmerg- of orgaantransplantatie ondergaan, of mensen met een chronische leveraandoening. Voor deze specifieke groepen is het extra belangrijk het vlees altijd goed te doorbakken en geen worsten of vleeswaren te eten waarin rauw of onvoldoende verhit varkensvlees is verwerkt. Voorbeelden hiervan zijn: leverworst, varkenspaté, producten waar varkensbloedproducten in zijn verwerkt (op het etiket staat dan ‘varkenseiwit’ of ‘varkenshemoglobine’) en gedroogde of gefermenteerde worsten waar varkensvlees in is verwerkt, zoals cervelaat, salami, snijworst, boerenmetworst, fijnkost, salametti, chorizo en fuet. Deze worsten kunnen wel gegeten worden indien ze voldoende worden verhit boven de 75 °C zoals op een pizza.
In het buitenland
De kans op een hepatitis-infectie is groter in het buitenland met slechte sanitaire voorzieningen, matige hygiëne, of waar geen veilig drinkwater is. Zie voor tips veilig eten op vakantie. Het hepatitis-A virus kan worden voorkomen door inenting.
Er zijn adviezen om besmetting met het hepatitis-virus te voorkomen en adviezen voor wanneer je besmet bent met hepatitis.
Het voorkomen van besmetting
Het hepatitis-virus is erg besmettelijk. Om besmetting met het hepatitis-virus te voorkomen gelden de volgende adviezen:
- Eet geen rauwe vis of rauwe schaal- en schelpdieren, zoals oesters en mosselen.
- Eet geen rauw vlees. Bak vlees door en door gaar.
- Was groente en fruit grondig onder stromend water.
- Was je handen goed met warm water en zeep na toiletgebruik, voor het klaarmaken van je eten, voor het eten en vooral na het opruimen van braaksel en ontlasting.
Voor kwetsbare groepen zoals zwangeren, baby’s en kleine kinderen, zieken en ouderen is het extra belangrijk om bovenstaande voorzorgsmaatregelen te treffen. Voor hen kunnen de gevolgen ernstiger zijn.
Advies bij besmetting
Het belangrijkste advies is om gezond en voldoende te eten, en geen alcohol te drinken. Als er producten zijn die klachten geven, dan kun je deze laten staan. Na een tijdje kun je ze opnieuw uitproberen.
Daarnaast zijn aanvullende adviezen nodig om complicaties en ondervoeding tegen te gaan of te voorkomen. Deze verschillen per persoon. Het is verstandig om op verwijzing van de huisarts of specialist een diëtist te raadplegen.
Vroeger werd bij acute en chronische hepatitis een licht verteerbaar, vetarm dieet voorgeschreven. Dit dieet stond bekend als het ‘cellulose- vetbeperkt dieet’. Het is echter nooit wetenschappelijk bewezen dat dit dieet zin heeft.
Advies bij verminderde eetlust
Mensen met hepatitis kunnen een verminderde eetlust hebben. Voor deze mensen gelden de volgende adviezen:
- Probeer 5 sneden brood per dag te eten. Lukt dit niet: een boterham kan je prima vervangen door een schaaltje pap, zoals havermout-, griesmeel- of rijstepap, of 2 beschuiten of 1 sneetje krenten- of rozijnenbrood of 1 sneetje roggebrood of 2 sneetjes knäckebröd of een schaaltje yoghurt met muesli of fruit of 1 plak ontbijtkoek.
- Sla geen maaltijden over, ook niet als het moeilijk is om de normale hoeveelheden per hoofdmaaltijd op te eten. Verdeel bijvoorbeeld 3 maaltijden in 6 kleinere maaltijden en verspreid ze over de dag. Dit helpt ook tegen misselijkheid.
- Bij weerzin tegen vet voedsel, zijn minder vette en magere producten geschikter.
Gezondheidseffecten
De belangrijkste symptomen bij hepatitis zijn misselijkheid, verminderde eetlust, smaakverandering en vermoeidheid. Chronische hepatitis kan de lever soms zo erg beschadigen dat uiteindelijk levercirrose, oftewel leververschrompeling, ontstaat.
Meer informatie
Maag Lever Darm Stichting,
www.mlds.nl/