Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y Z
Encyclopedie A-Z

Thiamine (vitamine B1)

Thiamine (vitamine B1) is een wateroplosbare vitamine. Het is onmisbaar voor de energievoorziening van het lichaam en voor een goede werking van de hartspier en het zenuwstelsel.

Thiamine zit in brood en graanproducten, aardappelen, groente, vlees en vleeswaren, melk en melkproducten.

Bij een tekort aan thiamine kunnen afwijkingen aan het zenuwstelsel en psychische afwijkingen ontstaan. Wanneer je lichaam te veel thiamine opneemt, plas je het overschot weer uit.

Wat is thiamine (vitamine B1)?

Thiamine, ook wel bekend als vitamine B1, is een wateroplosbare vitamine.

Verschillende vormen van thiamine

Thiamine werd in het verleden ook wel aneurine of antiberiberi-vitamine genoemd. De natuurlijke vorm in eten en drinken is thiamine of thiamine difosfaat (TDP). De naam voor thiamine in vitamine B1-supplementen is thiamine-chloride-hydrochloride of thiamine-mononitraat.

Opname van thiamine

Het lichaam neemt thiamine goed op.

Waar zit thiamine (vitamine B1) in?

Thiamine zit in brood en graanproducten, aardappelen, groente, vlees en vleeswaren, melk en melkproducten.

Product Hoeveelheid thiamine (milligram)
1 stukje vlees (bereid, 70 gram) 0,34
1 glas melk (150 ml) 0,05
1 snee volkorenbrood (35 gram) 0,04
1 gekookte aardappel (70 gram) 0,03
1 eetlepel gekookte groente (50 gram) 0,03

Waarvoor heb je thiamine (vitamine B1) nodig?

Thiamine heeft in het lichaam verschillende functies:

  • Thiamine is nodig om koolhydraten om te zetten naar energie.
  • Thiamine is belangrijk voor een goede werking van de hartspier, het zenuwstelsel en de hersenen.

Hoeveel thiamine (vitamine B1) heb je per dag nodig?

De hoeveelheid thiamine die je nodig hebt hangt af van de energie (hoeveelheid calorieën) die je binnenkrijgt via je eten en drinken. De Gezondheidsraad geeft de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) thiamine voor volwassenen daarom per hoeveelheid energie. 

Een voorbeeld: voor iemand is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid thiamine 0,1 milligram per megajoule (0,1 mg/MJ).
Stel dat deze persoon een energiebehoefte van 2.000 kilocalorieën per dag heeft.
1 kilocalorie = 4,2 kilojoules, dus 2.000 kilocalorieën = 2.000 x 4,2 = 8.400 kilojoules.
Dit komt overeen met 8,4 megajoules.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid komt dan neer op: 0,1 x 8,4 = 0,8 milligram thiamine. 

In onderstaande tabel zie je de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van thiamine (vitamine B1) voor verschillende groepen.

Categorie/leeftijd Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid thiamine
0-1 jaar 0,2 mg/dag
1-3 jaar 0,3 mg/dag
4-8 jaar 0,5 mg/dag
9-13 jaar 0,8 mg/dag
14-17 jaar 1,1 mg/dag
18 jaar en ouder 0,1 mg/MJ
Zwangeren 0,1 mg/MJ (1 mg/dag)
Bij borstvoeding 1,7 mg/dag

Bronnen:

- Vanaf 18 jaar: Gezondheidsraad 2018
- Zwangeren: Gezondheidsraad 2021
- Overige leeftijden en bij borstvoeding: Gezondheidsraad 2014


Als je gezond en gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf krijg je voldoende thiamine (vitamine B1) binnen. Vul de Schijf van Vijf voor jou in voor een advies op maat.

Wil je nagaan hoeveel thiamine jij binnenkrijgt? Dat kan met ons online eetdagboek Mijn Eetmeter.

Wat zijn de gevolgen van een tekort aan thiamine (vitamine B1)?

Bij een tekort aan thiamine (vitamine B1-tekort) kunnen psychische afwijkingen ontstaan, zoals depressie, concentratieproblemen en geheugenverlies. Ook gevoelloosheid in de benen, hartklachten en spierverlamming (beriberi) kunnen gevolgen zijn van een tekort aan thiamine. Beriberi is een zenuwaandoening die in de westerse wereld niet meer voorkomt.

Een thiamine-tekort komt vooral voor bij specifieke risicogroepen zoals alcoholisten en drugsverslaafden. Ook komt het voor bij ziektes aan het maagdarmkanaal. Een tekort aan thiamine kan leiden tot het Wernicke Korsakoff syndroom.

Wat zijn gevolgen van te veel thiamine (vitamine B1)?

Van een grote hoeveelheid thiamine nemen je darmen maar een klein deel op. Wanneer je toch te veel thiamine opneemt, plas je het overschot weer uit. Er zijn geen negatieve gezondheidseffecten bekend te veel thiamine.  

Aanvaardbare bovengrens

Voor thiamine (vitamine B1) bestaat geen aanvaardbare bovengrens.