Keurmerken

Wat is een keurmerk?

Een keurmerk is een hulpmiddel op de verpakking van voedingsmiddelen voor het maken van een duurzame of gezonde keuze. Een keurmerk geeft bijvoorbeeld aan dat het product is gemaakt met extra aandacht voor het milieu of dierenwelzijn. Je ziet zo bijvoorbeeld of de vis duurzaam is gevangen, of een kip een ‘beter leven’ heeft gehad en of er sprake is van eerlijke handel (fair trade). Het kan ook aangeven dat het product is toegestaan in een bepaald voedingspatroon.

Keurmerken voor eten en drinken staan meestal in de vorm van een herkenbaar logo op de verpakking. De afgelopen jaren zijn er steeds meer keurmerken bijgekomen. Daardoor is het niet altijd meer duidelijk wat de meest duurzame keuze is.

Met hulp van de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal kun je checken hoe een keurmerk scoort ten opzichte van betrouwbaarheid, transparantie en ambitie. Zo zie je of het product dus daadwerkelijk een duurzamere keuze is. Het Voedingscentrum raadt aan om op de topkeurmerken te letten. 

Keurmerken zijn naast een handig hulpmiddel een goede manier om fabrikanten te stimuleren gezondere en duurzamere producten te ontwikkelen. 

Wat zijn de topkeurmerken?

De 12 topkeurmerken zijn:

Dit zijn dus keurmerken die het hoogst scoren op het gebied van:

• Controle en transparantie
• De duurzaamheidsaspecten milieu en dierenwelzijn
• Mens en werk

Waarom deze 12 topkeurmerken?

De lijst met 12 topkeurmerken is samengesteld om het makkelijker te maken voor de consument om duurzamer te kiezen. Inmiddels zijn er namelijk zo'n 300 duurzaamheidskeurmerken, merkjes en logo’s voor voeding in omloop. De indeling van de topkeurmerken is gedaan door Milieu Centraal, met medewerking van het Voedingscentrum en andere experts.

Bij de beoordeling is vooral gekeken naar de duurzaamheidswinst (hoe hoog zijn de duurzaamheidseisen), transparantie en betrouwbaarheid. Transparantie betekent dat informatie over het keurmerk makkelijk te vinden is en een goed beeld geeft waar het keurmerk over gaat en wat de eisen zijn. Er is ook onderscheid gemaakt tussen onafhankelijke keurmerken en de eigen logo’s van fabrikanten.

Dat er 12 topkeurmerken zijn wil niet zeggen dat andere keurmerken niet bruikbaar zijn. Maar die scoren minder hoog op genoemde punten. De scores zijn terug te vinden in de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal.

Indeling van keurmerken

Keurmerken zijn in te delen in:

• Duurzaamheidskeurmerken: met deze keurmerken kun je makkelijker kiezen op 3 gebieden. Namelijk op dierenwelzijn, mens en werk en milieu. Voor specifiek dierenwelzijn is er De Boodschappenhulp Dierenwelzijn. Hiermee krijg je makkelijk inzicht in wat een keurmerk vertelt over het leven van een dier.
• Keurmerken op basis van herkomst en kwaliteit: door deze keurmerken weet je waar een product vandaan komt en hoe het gemaakt is. Zo kan een product een keurmerk krijgen wanneer er rekening gehouden is met traditionele productiewijzen of de streekcultuur. Halal en Koosjer zijn keurmerken waarbij rekening gehouden is met een bepaalde levensbeschouwing
• Gezondheidskeurmerken: deze keurmerken kunnen helpen bij het kiezen voor producten met een bepaalde samenstelling, bijvoorbeeld zonder gluten.    

Er zijn ook nog andere informatielogo’s: afbeeldingen die informatie geven over iets anders dan kwaliteitseisen van het product, bijvoorbeeld het glasbaklogo.