Mensen met een eetstoornis hebben een verstoord eetgedrag met vaak ernstige gevolgen voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid. Alles wat met eten en voedsel te maken heeft, is voor mensen met een eetstoornis een bron van spanning.
Naar schatting lijden in Nederland jaarlijks ongeveer 200.000 mensen aan een eetstoornis. Eetstoornissen kunnen op elke leeftijd ontstaan, maar vooral anorexia nervosa en boulimia nervosa beginnen vaak in de puberteit of jonge volwassenheid. Eetstoornissen komen het meest voor bij jonge vrouwen.
De oorzaak van eetstoornissen is vooral psychisch, maar erfelijke aanleg en omgevingsfactoren spelen ook een rol. Een dieet heeft weinig zin bij een eetstoornis. Er is deskundige en intensieve psychologische begeleiding nodig. Het is cruciaal om een eetstoornis zo snel mogelijk te behandelen en naar de huisarts te gaan, want eetstoornissen zijn moeilijker te behandelen naarmate iemand er langer aan lijdt.
Omschrijving
Mensen met een eetstoornis zijn geobsedeerd door eten en de invloed daarvan op hun lichaam. Ze eten niet als ze honger hebben, of eten juist in een opwelling grote hoeveelheden voedsel. Of leggen zichzelf hele strikte schadelijke dieetregels op. Eten is voor deze mensen een constante bron van spanning en angst. Ze hebben een negatief oordeel over zichzelf, hun lichaamsgewicht, hun uiterlijk, angst of geen interesse in eten.
Bekende eetstoornissen zijn:
- anorexia nervosa: iemand met anorexia nervosa is heel mager maar heeft een enorme angst om dik te worden. Dat leidt tot het vermijden van eten of zeer weinig eten.
- boulimia nervosa: iemand met boulimia nervosa heeft regelmatig vreetbuien. Door te braken of laxeermiddelen te slikken voorkomt iemand om zwaarder te worden
- eetbuistoornis: ook wel binge eating disorder genoemd. Dit lijkt op bulimia nervosa, maar dan zonder het schadelijke compensatiegedrag, zoals braken en gebruik van laxeermiddelen.
- vermijdende/restrictieve voedselinnamestoornis (ARFID): iemand met ARFID vermijdt hardnekkig bepaalde voeding of eet consequent veel te weinig vanwege een bepaalde afkeer, gebrek aan interesse of slikangst. Hierdoor raakt iemand ondervoed.
- orthorexia: mensen met orthorexia zijn geobsedeerd door gezond eten. Hierdoor wordt steeds selectiever gegeten en steeds meer voedingsmiddelen vermeden. Daardoor kan iemand ondervoed raken. In tegenstelling tot bovengenoemde eetstoornissen, is orthorexia geen officieel erkende ziekte.
Hoeveel mensen hebben een eetstoornis?
Eetstoornissen komen in alle lagen van de bevolking voor, bij vrouwen en mannen, bij jonge mensen en volwassenen. Ze komen echter het meest voor bij jonge vrouwen. Niet van alle eetstoornissen zijn voldoende gegevens bekend, maar naar schatting lijden in Nederland jaarlijks ongeveer 200.000 mensen aan een eetstoornis. Ruim 22.000 daarvan aan boulimia nervosa en ongeveer 5500 aan anorexia nervosa.
Oorzaken
Eetstoornissen kunnen op elke leeftijd ontstaan, maar vooral anorexia nervosa en boulimia nervosa beginnen vaak in de puberteit of jonge volwassenheid. Vaak spelen meerdere factoren een rol bij het ontstaan en in stand houden van een eetstoornis. Er kan een bepaalde erfelijke gevoeligheid zijn voor het ontstaan van eetstoornissen. Vaak spelen psychologische factoren zoals een negatief lichaamsbeeld, weinig zelfvertrouwen of angst om dik te worden een rol. Ook kan de omgeving een rol spelen, bijvoorbeeld wanneer iemand een sport beoefend waarbij een bepaalde lichaamsbouw gewenst is.
Gezondheidseffecten
Eetstoornissen kunnen leiden tot ernstige lichamelijke, psychische en sociale problemen. De gevolgen kunnen merkbaar zijn op allerlei gebieden: werk, gezin en sociaal leven. De groei en lichamelijke
ontwikkeling kan verstoord raken. De belasting voor de directe naasten zoals ouders, partners, en familie is erg hoog.
Naar schatting sterft per 10 jaar 5% van de patiënten met anorexia en 2% van de patiënten met boulimia door ondervoeding of zelfmoord. Dat is bij elkaar het hoogste sterftecijfer van alle psychische aandoeningen. Eetstoornissen kunnen ook een chronisch verloop hebben en leiden tot een afwijkend eetpatroon gedurende het leven.
Voedingsadvies
Bij een eetstoornis heeft het geen zin om het verstoorde eetgedrag aan te pakken met een voedingsadvies. Een eetstoornis vereist deskundige, intensieve psychologische en/of medische begeleiding om urgente lichamelijke gezondheidsproblemen aan te pakken en met psychotherapie langdurig te werken aan de onderliggende psychische problemen.
Het is cruciaal om een eetstoornis zo snel mogelijk te behandelen, want eetstoornissen zijn moeilijker te behandelen naarmate iemand er langer aan lijdt. Neem daarom contact op met de huisarts bij het vermoeden van een eetstoornis.