Het is midden in de nacht. Je wordt ineens opgeschrikt door een huilend kind en rent ernaar toe. Oh, potverdorie. Het hele bed onder gespuugd. Het zijn van die ongemakken die veel jonge ouders heel bekend in de oren klinken. Het overkwam ook mijn collega Rianne. Een moeder van een tweeling van 4 jaar. En geloof me: je wordt niet blij. Zeker niet als beide kinderen tegelijkertijd overgeven. Maar wat bleek? Zij waren niet de enigen. Een groot deel van de klas was geveld. Waarschijnlijk norovirus, meldde de school een paar dagen later.
Norovirus is een zeer besmettelijk virus wat ieder jaar in Nederland meer dan een half miljoen mensen ziek maakt. De klachten beginnen vaak met heftig en plotseling braken. Maar ook misselijkheid, diarree, koorts, hoofdpijn en buikpijn zijn bekende klachten. De tijd tussen besmet raken en ziek worden is 1 tot 3 dagen. De meeste besmettingen gaan van mens op mens. En vooral in de wintermaanden als we binnen dicht op elkaar zitten, dan heeft het norovirus alle kans om lekker om zich heen te slaan.
Ziek van ranja en een koekje
Eén van de bronnen van het norovirus kan ons eten zijn. Vooral rauwe schaal- en schelpdieren, maar ook (zacht) fruit zoals frambozen en aardbeien kan besmet zijn. De oorzaken zijn eigenlijk heel divers. Zo was er eind augustus op een kleine school in Groningen een uitbraak door ranja en koekjes. Producten waarvan je het niet gelijk zou verwachten, maar wat bleek? De ouders die de koekjes uitdeelden hadden net meegeholpen met het opruimen van het braaksel van een kind en daarna de koekjes uitgedeeld zonder de handen grondig te wassen. Gevolg: een derde van de kinderen op school ziek, net als 4 leerkrachten en de directeur. Ook zorginstellingen of cruiseschepen zijn bekende locaties waar het norovirus vaak opduikt.
Hoe verspreidt het norovirus zich?
Als je eenmaal besmet bent dan zijn er maar een paar minuscuul kleine virusdeeltjes nodig om iemand anders weer ziek te maken. Dat kan via je handen, via de deurkruk, via eten of zelfs via de lucht. Dit is één van de redenen om toch altijd goed op de hygiëne te letten. Het zijn van die wijsheden die we allemaal wel kennen. Handen wassen na het toilet en voor het bereiden (of aanraken) van het eten. En groente en fruit grondig wassen voordat je het eet.
Hoe ga je dit misselijkmakende norovirus te lijf?
Is er éénmaal een besmetting dan gelden de volgende adviezen:
- Maak minimaal elke dag het toilet schoon met een bleekwateroplossing. Normaal is chloor niet nodig voor het reinigen van het toilet, maar in het geval van een besmetting met norovirus is het wel aan te raden. Doe dit van schoon naar vies. Dus eerst de deurklink, lichtschakelaar, kraanknop en spoelknop. Vervolgens het spoelreservoir, buitenkant toilet, wanden en vloer. Als laatste de toiletbril en binnenzijde toilet. Vervang ook de handdoek dagelijks.
- Was besmette materialen zoals beddengoed, vieze kleren of speelgoed zo snel mogelijk op minimaal 60 °C en strijk het wasgoed na het drogen. Laat iemand met buikgriep tot 4 dagen nadat hij klachtenvrij is geen eten klaarmaken voor anderen. Dus ook niet eventueel de traktatie voor op school.
- Vermijd zo veel mogelijk direct lichamelijk contact tussen de zieke en andere personen tot 4 dagen na het verdwijnen van de symptomen. Dus niet zoenen en wat vaker de handen wassen.
Hoe gevaarlijk is het norovirus?
Bij verreweg de meeste gevallen gaat het vanzelf over, maar helemaal onschuldig is het nou ook weer niet. Er overlijden toch jaarlijks 70 mensen aan. Vooral voor baby’s en hele jonge kinderen onder de 4 jaar en bij ouderen kunnen de gevolgen ernstiger zijn. Neem contact op met de huisarts in geval van uitdrogingsverschijnselen. Bijvoorbeeld als het kind slecht drinkt en weinig tot niet plast.
Inmiddels gaat het weer goed met de tweeling van mijn collega. Rode blosjes staan weer op hun wangen. Maar het zijn akelige ervaringen. Gelukkig: Goede hygiëne en handen wassen op de juiste momenten kan veel ellende voorkomen. Laten we ook weer niet te ‘norotisch’ doen…