Er is steeds
meer aandacht voor voedingspatronen met meer plantaardige en minder dierlijke
producten. Dat is een ontwikkeling die het Voedingscentrum stimuleert omdat het
goed is voor jezelf en het milieu. Nieuwe initiatieven voor volledig plantaardige
voedingspatronen geïnspireerd op de Schijf van Vijf, zoals de Schijf for Life
en de Vegan Schijf, kunnen naast een persoonlijk advies van een diëtist, een
hulpmiddel zijn voor mensen die uitsluitend plantaardig willen eten. Welk
eetpatroon ook bij je past, iedereen kan zijn eigen stap(je) bepalen naar een
plantaardiger voedingspatroon.
De Schijf van Vijf ouderwets?
Wie eet volgens de Schijf
van Vijf volgt misschien niet de nieuwste trends, maar is wel verzekerd van het
meest betrouwbare voedingsadvies dat er op het moment beschikbaar is. De
Schijf van Vijf is een praktische vertaling van de Richtlijnen goede voeding
van de Gezondheidsraad, aangevuld met specifieke adviezen voor voldoende
energie en voedingsstoffen (zoals eiwit, vitamines en mineralen).
Deze
integratie is uniek aan de Schijf van Vijf en essentieel om tot een volwaardig
voedingspatroon te komen. De Schijf van Vijf is niet 100% plantaardig, omdat er
aan bepaalde dierlijke producten, zoals vis en zuivel, positieve
gezondheidseffecten worden toegeschreven. Om niet meer dierlijke producten te
eten dan nodig, stimuleren we mensen om af te wisselen tussen vis,
peulvruchten, vlees, ei en ongezouten noten. Wil je vegetarisch eten? Ook dat
kan en helpt het milieu, in onze
Schijf van Vijf voor jou-tool zie je hoeveel je op een dag nodig hebt.
Hoe zien wij de verhouding dierlijk/plantaardig eiwit?
Ons uitgangspunt is dat er een goede balans is tussen
dierlijke en plantaardige eiwitten. Door te eten volgens de Schijf van Vijf eet
je al meer plantaardig en minder dierlijk. De verhouding dierlijk/plantaardig
eiwit binnen de Schijf van Vijf is 50/50 als je de maximaal geadviseerde
hoeveelheid vlees van 500 gram per week eet.
Maar je kunt ook prima gezond eten
volgens de Schijf van Vijf met minder of zonder vlees door te kiezen voor volwaardige
vervangers zoals ongezouten noten, peulvruchten of sojaproducten. Dit vraagt van de gemiddelde Nederlander
wel om anders te gaan eten. Want nu eten we gemiddeld meer
dan dat, namelijk ongeveer 60% eiwitten uit dierlijke bronnen en 40% uit
plantaardige bronnen.
![]()
Volledig plantaardig vergt op maat advies
Als je volledig plantaardig (veganistisch) wilt eten, vraagt
dit meer dan het weglaten van vlees en zuivel. Je hebt volwaardige vervangers
nodig en het moet praktische haalbaar zijn, ook op de langere termijn. Een
diëtist kan een persoonlijk advies geven en waken over de volwaardigheid van
een (veganistisch) voedingspatroon. De Schijf for Life en Vegan Schijf kunnen een
hulpmiddel zijn naast een persoonlijk advies van een diëtist.
Ook de Nederlandse Vereniging van Diëtisten wijst erop dat het belangrijk is om te blijven benadrukken dat de omschakeling naar een radicaal ander voedingspatroon, welk patroon het ook betreft, niet zomaar vanzelf gaat. Het vereist hoe dan ook een goede begeleiding. Om steeds de gezonde keuze te blijven maken is volwaardige voeding het uitgangspunt. De begeleiding van een diëtist, met een advies op maat, is daarbij belangrijk om tekorten en gezondheidsschade te voorkomen.
Kwetsbare groepen zoals kinderen, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en ouderen hebben een groter risico op tekorten.
Zij doen er zeker goed aan om individueel advies in te winnen als ze
veganistisch willen eten. Dat we hier niet te lichtvoetig over moeten doen,
blijkt ook wel uit het onlangs verschenen advies van de Hoge Gezondheidsraad in
België die veganistisch eten voor verschillende risicogroepen afraadt.
Kleine revolutie nodig
We winden er geen doekjes om: er is nog een kleine revolutie
nodig om Nederland gezonder en duurzamer te laten eten. Voor een kleine groep
past misschien een veganistisch voedingspatroon. Maar een groot deel van Nederland
kan al flinke gezondheids- en duurzaamheidswinst behalen door te eten volgens
de Schijf van Vijf. Wij helpen hen vooruit onder andere met de
Eetwissels en
tools als de ‘
Kies Ik Gezond?’-App en de
Eetmeter. Zo zorgen we ervoor dat
iedereen een stap naar meer plantaardig kan maken.