Misschien wil je minder, gezonder of duurzamer gaan eten. Met kleine stappen en concrete plannen kom je elke dag dichter bij je doel.
Een voornemen volhouden is niet alleen een kwestie van wilskracht. Motivatie is een belangrijke voorwaarde om je voornemen te laten slagen. Je bent waarschijnlijk het meest gemotiveerd als je een voornemen kiest dat echt bij jou past. Een realistisch en goed gekozen voornemen maakt de kans op slagen veel groter. Zorg dus dat je een kleine stap verzint die je ook echt kan volhouden. En het geeft je een 'boost' als je het behaald hebt. Dat geeft weer vertrouwen dat je het kunt en een volgende stap kunt nemen.
Nieuwe gewoonte maken
Wil je gezonder gaan eten? Het helpt om deze 3 stappen te zetten:
Concrete plannen maken (wat wil je gaan doen?)
Zorg dat je je voornemen zo concreet mogelijk maakt. Zo is ‘gezonder eten’ nog vrij vaag. Bijvoorbeeld dagelijks 2 stuks fruit eten is een concreet doel.
Een doel stellen dat belangrijk is voor jóu (waarom wil je dit doen?)
Als je iets zelf wilt, werkt dat beter dan wanneer je er een beloning voor krijgt van anderen. Hoe belangrijker het doel voor jezelf is, hoe groter de kans op slagen. Je kunt bijvoorbeeld meer fruit willen eten om een goed voorbeeld te zijn voor je kind.
Als-dan-plannen om te slagen (hoe ga je dit aanpakken?)
Om je goede voornemen te laten slagen, kun je gebruik maken van een als-dan-plan; één van de meest effectieve manieren om je gedrag aan te passen. We noemen dit ook wel 'implementatie intenties'.
Zo’n plan maken gaat als volgt. Bedenk: ‘Als situatie X zich voordoet, dan doe ik Y.’ Bijvoorbeeld: ‘Als ik om 10.00 uur pauze heb op mijn werk, dan eet ik een stuk fruit’.
Meer voorbeelden van als-dan-plannen:
- Elke week vis eten: ‘Als ik op zaterdag op de markt ben, dan haal ik een vis voor de avondmaaltijd.’
- Verantwoord snacken: ‘Als ik tv kijk en ik heb zin in iets lekkers, dan neem ik een handje ongezouten noten’.
- Minder eten verspillen: ‘Als ik boodschappen ga doen, dan kijk ik eerst wat ik nog in huis heb’.
Ongezonde gewoonte veranderen: stel de vraag ‘waarom’
Je kunt natuurlijk ook een slechte gewoonte willen veranderen, bijvoorbeeld minder koekjes of chips eten. Stel jezelf dan de vraag: Waarom heb ik deze gewoonte? Bekijk goed wat ervoor zorgt dat je telkens maar weer naar deze snacks grijpt. Kijk wat de belangrijkste aanleiding is. Doe je dat bijvoorbeeld steeds omdat je zin hebt in iets lekkers, of omdat je je rot voelt of verveelt?
Bedenk daarnaast ook met wie je waar bent als je de slechte gewoonte uitvoert. Steekt je ongezonde gewoonte bijvoorbeeld altijd de kop op wanneer je met vrienden bent of juist wanneer je alleen bent? En is dit bijvoorbeeld tijdens het werk, of juist als je ’s avonds tv kijkt? Hoe scherper je de belangrijkste aanleiding en de 'wie', 'wat', 'waar' van jouw slechte gewoonte in beeld hebt, hoe beter je een nieuw voornemen kunt maken.
Als-dan-plan om je ongezonde gewoonte te veranderen
Ook hier kunnen als-dan-plannen je helpen. Schrijf bijvoorbeeld het volgende op een briefje:
'Als…, dan…'
Vul jouw belangrijkste aanleiding in bij 'Als'. Dit kun je zo nodig aanvullen met die 'wie', 'wat', 'waar' informatie. Schrijf achter 'Dan' wat je voortaan gaat doen in die situatie. Op deze manier kun je je voornemen om minder te snacken beschrijven.
Voorbeelden:
- 'Als ik zin heb in iets lekkers (aanleiding) als ik thuis kom van mijn werk (waar), dan neem ik een stuk fruit.’
- 'Als ik zin heb in een calorierijke snack (aanleiding) wanneer ik met vrienden (wie) ga lunchen (wat), dan neem ik een gezond alternatief, bijvoorbeeld een kleine salade.
'Ga uit van wat je wél wilt
Maak je voornemen concreet en actief. Dus niet: 'Als ik me rot voel, dan neem ik géén chocola'. Dan weet je namelijk nog niet wat je wél gaat doen. Omschrijf het dan zo: 'Als ik me rot voel, dan neem ik een stuk fruit.’
Het uitvoeren van je nieuwe plan
Tevreden met je nieuwe voornemen? Herhaal je voornemen een aantal keer hardop voor jezelf. En oefen het voornemen in je hoofd. Stel je de situatie voor waarin je jouw oplossing gaat uitvoeren. Waar ben je? En met wie? Door het zo letterlijk voor te stellen, is de kans groter dat je het in de praktijk ook gaat uitvoeren.
Bepaal daarnaast voor jezelf de kans dat je dit voornemen daadwerkelijk gaat uitvoeren. Denk je dat de kans klein is? Dan is je voornemen misschien niet concreet genoeg. Loop dan alle stappen nog eens door en herformuleer je plan.
Schrijf je voornemen vervolgens op en zorg dat je het elke dag even ziet. Zet de tekst als bureaublad op je computer of plak een briefje op je koelkast, kalender of spiegel. Zo denk je er elke dag even aan. Hou je je plan al een paar weken vol? En hoef je er nauwelijks moeite meer voor te doen? Dan ben je klaar voor een nieuw voornemen!