Voor een gezond lichaam is gezonde voeding, voldoende beweging
en een gewicht dat past bij je lichaam belangrijk. Het zorgt ervoor dat je voldoende
energie hebt voor school, sporten of andere activiteiten. Door op jonge
leeftijd gezond te eten en voldoende te bewegen, leg je de beste basis voor je volwassen lichaam. Wil je weten of je een gezond gewicht hebt? Check
het met de BMI-meter hieronder.
De uitslag
Boven een gezond gewicht
Als je erachter komt dat je boven een gezond gewicht zit,
kan dat even schrikken zijn. En misschien wil je direct al beginnen met gewicht
verliezen. Maar toch kun je beter eerst advies vragen aan je huisarts of een
diëtist, want gewicht verliezen is misschien niet direct nodig. Je lichaam is namelijk nog bezig met volwassen worden en heeft
voldoende gezonde en gevarieerde voeding nodig om dat te kunnen doen.
Samen met je huisarts of diëtist kun je een plan van
aanpak maken voor jouw situatie. Zij luisteren naar jouw verhaal en proberen je
zo goed mogelijk te helpen om een gezond gewicht te krijgen. Soms kan eten
volgens de Schijf van Vijf al helpen. Lees meer over overgewicht.
Onder een gezond gewicht
Het kan een probleem zijn als je ondergewicht hebt, maar dat
hoeft niet. Het kan zijn dat je altijd lichter bent geweest dan je
leeftijdsgenoten. Als je goed groeit en je hebt genoeg energie voor
school, vrienden, werk of sport dan is dat waarschijnlijk gewoon het gewicht
dat bij je hoort.
Het is wel een probleem als je voor langere tijd
minder voeding binnenkrijgt dan je lichaam nodig heeft. Je kunt dan een tekort
aan energie, eiwitten en andere voedingsstoffen krijgen, wat slecht is voor je lichaam. Je bent bijvoorbeeld erg
moe, verliest gewicht, hebt minder sterke spieren, kunt sneller ziek worden
en je kunt je minder goed concentreren op school. Lees
hier meer over ondergewicht.
De Schijf van Vijf
Gezond eten is niet alleen belangrijk voor nu, maar ook voor
later. Denk maar aan het bouwen van een huis. Eerst wordt de fundering gelegd,
een stevige ondergrond. Pas
daarna wordt het huis erbovenop gebouwd. Tijdens je puberteit wordt er precies
zo’n basis gelegd voor je volwassen lichaam. Goede voedingsstoffen zijn hierbij
hard nodig. Je lichaam bouwt namelijk aan een goede basis voor je botten en
spieren en heeft daarom eiwitten, koolhydraten, vetten, vitamines en mineralen
nodig.
Met de
Schijf van Vijf voor jou kan je zien wat je ongeveer nodig hebt. Je kunt het
resultaat ook eens aan je ouders laten zien. Zij kunnen ervoor zorgen dat er gezonde producten in huis zijn.
Gezond en duurzaam eten
Gezond eten is vaak ook duurzaam
eten. Duurzaam eten betekent dat je rekening houdt met milieu, natuur, eerlijke
handel en dierenwelzijn. Je eet gezond én duurzaam als je:
- volop varieert met producten uit de Schijf van Vijf
- niet meer eet dan je nodig hebt. Vul hiervoor de Schijf van Vijf voor jou in (zie
hierboven). Dit zijn gemiddelden. Sport en beweeg je bijvoorbeeld veel, eet dan
wat meer.
- vaker een dagje vegetarisch eet
- vaak kiest voor (seizoens)groente en fruit, noten en peulvruchten, zoals bruine bonen, kikkererwten en linzen. Je kunt vragen of je ouders deze producten wat
vaker willen kopen.
Tussendoortjes
Je lijf groeit hard tijdens je puberteit. Het is daarom niet gek als je vaak trek hebt. Het is prima om tussen de maaltijden door wat te eten, maar probeer daar wel bewuste keuzes in te maken. Kies iets uit de Schijf van Vijf, bijvoorbeeld een belegde volkoren boterham, fruit, (snack)groente of een rauwkostsalade, een schaaltje magere of halfvolle yoghurt met vers fruit of een handje ongezouten noten. Wil je toch iets snoepen? Laat je inspireren door deze
gezonde tussendoortjes.Beweging
Naast gezonde voeding is ook voldoende beweging belangrijk. Voor jongeren tot 18 jaar is het advies om elke dag minstens een uur te bewegen. Doe iets waarbij je ademhaling omhoog gaat. Denk aan het van en naar school fietsen of flink doorlopen naar een winkel.
En het is ook belangrijk om minimaal 3 keer per week oefeningen te doen die je spieren en botten versterken. Hier valt bijvoorbeeld de gymles op school onder, maar ook sporten bij je sportclub of hardlopen. Probeer daarnaast zo veel mogelijk te blijven bewegen. Sta bijvoorbeeld regelmatig op als je achter je computer zit en hang niet te veel op de bank.
Wondermiddelen bestaan niet
Er is geen pil,
fruitsoort of drankje waar je direct een gezond gewicht van krijgt. Het is ook
niet verstandig om bepaalde producten ineens niet meer te eten zonder medische
reden. Denk aan producten als brood en melk. Dat kan namelijk het risico verhogen
op een tekort aan voedingsstoffen zoals vezels en calcium. En dat is niet goed
voor je lichaam. Je hebt bijvoorbeeld vezels nodig voor gezonde darmen en calcium voor je botten en je gebit. Met
voldoende en gezonde voeding krijgt je lichaam alles binnen om zo goed mogelijk
te kunnen werken.
Betrouwbare informatie
Op internet kun je heel veel informatie vinden over
voeding. Maar hoe weet je nu precies welke informatie te vertrouwen is? Je leest er meer over op onze pagina ' Hoe herken je betrouwbare informatie over voeding op internet?'