Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek
Gezonde schoollunch

Ondersteunende materialen voor een gezonde schoollunch

Om ervoor te zorgen dat de verzorgde schoollunch voor alle kinderen minstens net zo gezond, of gezonder is dan de lunch die zij van huis meekrijgen, is het belangrijk dat deze voldoet aan richtlijnen.

In Nederlandse onderzoeken werden de Schijf van Vijf-Richtlijnen gebruikt voor een schoollunch in buffetvorm. In de praktijk hield het in dat minimaal 80% van het aanbod afkomstig was uit de Schijf van Vijf en maximaal 20% bestond uit dagkeuzes. Hierbij stimuleerden ze de kinderen vooral te kiezen voor Schijf-opties.

Richtlijnen doen ertoe

Onderzoek in binnen- en buitenland laat zien dat richtlijnen voor gezonde schoolmaaltijden resulteren in gezondere voedselkeuzes. Het is hierbij belangrijk dat de standaard hoog ligt, anders kan het zo zijn dat sommige kinderen juist minder gezond gaan lunchen. Als een kind bijvoorbeeld altijd water of halfvolle melk mee naar school krijgt, maar tijdens een schoollunch sinaasappelsap neemt, is dit een minder gezonde voedselkeuze.

Bekijk onze materialen

Benieuwd wat je allemaal kunt aanbieden als onderdeel van een Schijf van Vijf lunch? Doe inspiratie op met deze handige materialen. Deze materialen zijn ook te gebruiken voor een gezond schoolontbijt:

Een gezonde broodmaaltijd op school: 5 pijlers
Weekvoorbeeld lunchbuffet op school

Dit is een voorbeeld van hoe een gezond lunchbuffet voor één week eruit kan zien.

Download weekvoorbeeld
sluiten

Een gezond aanbod

Een gezonde schoollunch bestaat uit Schijf van Vijf-producten. Daarnaast is er ruimte voor 1 dagkeuze. Dagkeuzes zijn kleine keuzes buiten de Schijf van Vijf. Dat kan broodbeleg zijn zoals jam, een plakje vleeswaar, appelstroop, een augurkje, of een eetlepel tomatenketchup. Of iets extra's zoals een rijstwafel of een paar olijven.

Het is van belang dat er voldoende variatie in het lunchaanbod zit, om verschillende voedingsstoffen voldoende binnen te krijgen. Bij een lunchbuffet stimuleer je kinderen om zo veel mogelijk Schijf van Vijf-producten te kiezen. Dat doe je door de gezonde keuzes aantrekkelijk en opvallend te presenteren.

Lees ook:

Richtlijnen Schijf van Vijf schoollunch
Een gezonde schoollunch bestaat uit Schijf van Vijf-producten. Je kunt daarbij kiezen voor een broodlunch of warme lunch. Waar een broodlunch of warme lunch aan moet voldoen, lees je Richtlijnen Schijf van Vijf lunch

sluiten
Rekening houden met allergieën en (di)eetwensen

Op elke school zijn kinderen met allergieën of dieetwensen in verband met een bepaalde (geloofs)overtuiging. Denk aan notenallergie, coeliakie en aan halal voeding. Uiteraard hou je hier rekening mee bij een schoollunch of schoolontbijt. Als het nodig is, kun je individuele afspraken vastleggen met ouders.

Ook kun je afspraken maken met ouders van een kind met een eetstoornis, denk aan anorexia nervosa, boulimia nervosa of ARFID. Dit is belangrijk omdat alles wat met eten te maken heeft, voor hen een bron van spanning is. Voor deze kinderen is intensieve psychologische en/of medische begeleiding door een professional nodig. Als school ben je dus niet verantwoordelijk voor het geven van voedingsadvies. En goedbedoeld voedingsadvies door school of andere ouders is ook niet zinvol. School kan wel ondersteunend zijn aan de behandeling.

Als er kinderen zijn met een ernstige allergie voor pinda’s of noten, is het verstandig specifieke afspraken te maken. Bijvoorbeeld door in die klas geen notenpasta of pindakaas aan te bieden. Ook voor kinderen met coeliakie is het belangrijk goede afspraken te maken om kruisbesmetting te voorkomen.

Voor de kinderen met allergieën of dieetwensen kun je aparte producten aanbieden. Denk aan een verrijkte ongezoete sojadrink voor kinderen met een koemelkallergie, glutenvrij volkoren- of bruinbrood voor kinderen met coeliakie en halal boterhamworst voor islamitische kinderen. Deze producten zijn bestemd voor de kinderen met een allergie of dieetwens en tellen niet mee met het reguliere aanbod. Halal boterhamworst is dus niet een tweede dagkeuze in het totale aanbod.

Meer informatie over veilig aanbieden van eten en drinken vind je op de pagina Voedselveiligheid op school.

sluiten
Rekening houden met kindermarketing

Met kindermarketing bedoelen wij reclame en promotie voor voedingsmiddelen specifiek gericht op kinderen. Uit onderzoek weten we dat kindermarketing een direct effect heeft op de kennis, voorkeuren en consumptiepatroon van kinderen. Bovendien heeft het een indirect effect op hun gezondheidstoestand. Het overgrote deel van deze kindermarketing gaat over producten die niet in de Schijf van Vijf staan en daardoor niet bijdragen aan een gezond eetpatroon. Ze zijn rijk aan verzadigd vet, zout en/of suiker.

Reclames voor voedingsmiddelen, gericht op kinderen, proberen een eet- of drinkbehoefte te creëren bij hen. Denk bijvoorbeeld aan verpakkingen van ongezonde producten met vrolijke figuurtjes erop of leuzen als ‘speciaal voor kids’.  De reclames stimuleren kinderen om tussen maaltijden door te snacken. Ze geven bovendien vaak een rooskleurig beeld van de zogenaamde positieve gevolgen van het eten van producten die relatief veel energie en weinig belangrijke voedingsstoffen bevatten.

Als school kun je de blootstelling aan producten die veel suiker, verzadigd vet en/of zout bevatten verminderen door deze producten te weren. Leg dit ook vast in het voedingsbeleid. Kijk ook kritisch naar lesmateriaal van commerciële partijen, zoals een kleurplaat van een bepaald merk broodbeleg of een puzzel van een bedrijf die veel ongezonde producten maakt. Door dit soort indirecte reclame kunnen kinderen gestuurd worden in hun voorkeuren of het idee krijgen dat bepaalde producten gezond zijn.

Naast het verminderen van blootstelling aan kindermarketing, kunnen kinderen ook mediawijs worden gemaakt, zodat zij beter weerstand leren bieden aan de verleiding die uitgaat van de marketing voor ongezonde producten. 

sluiten