Wat is een gezonde schoollunch?

Een gezonde schoollunch bestaat uit Schijf van Vijf-producten. Je kunt daarbij kiezen voor een broodlunch of warme lunch. Voor basisschoolkinderen is er ruimte voor 1 dagkeuze (dagkeuzes zijn kleine keuzes buiten de Schijf van Vijf). Een verstrekte schoollunch kan worden aangeboden in de vorm van een kant-en-klaar lunchpakket of in buffetvorm zoals bijvoorbeeld bij Gezonde Basisschool van de Toekomst. Bij een lunchbuffet met meer producten stimuleer je kinderen om zo veel mogelijk Schijf van Vijf-producten te kiezen. Dat doe je door de gezonde keuzes aantrekkelijk en opvallend te presenteren.

Richtlijnen broodlunch

Volkorenbrood en bruinbrood zijn een belangrijk onderdeel van de Schijf van Vijf. Brood is een bron van koolhydraten en jodium. Volkoren- en bruinbrood verminderen het risico op bepaalde ziekten. Vooral volkorenbrood bevat veel voedingsvezels, vitamines en mineralen die belangrijk zijn voor het lichaam.

Hoeveel brood kinderen eten, hangt af van de leeftijd en het geslacht. Voor kinderen van 4-8 adviseren we 2-4 boterhammen per dag, voor meisjes vanaf 9 jaar 3-5 boterhammen en voor jongens vanaf 9 jaar 3-6 boterhammen per dag. Dit eten ze niet allemaal tijdens de lunch, maar ook bij ontbijt en eventueel tussendoor.

Wanneer een broodlunch wordt aangeboden dan gelden de volgende criteria:

• Bruin of volkoren brood
• margarine/halvarine uit een kuipje
• Beleg uit de Schijf van Vijf
• Eventueel één dagkeuze buiten de Schijf van Vijf

In onze productenlijst staat veel inspiratie voor een gezonde broodlunch. Gebruik de gratis ‘Kies Ik Gezond?’-app om te zien of iets in de Schijf van Vijf staat. Dit kan bij sommige producten per merk of soort verschillen. Een dagkeuze is een kleine keuze buiten de Schijf van Vijf. Denk aan jam, een plakje vleeswaar, appelstroop, een augurkje, of een eetlepel tomatenketchup.

Richtlijnen lunchgerechten zoals (pasta)salade

Wil je iets anders serveren dan een broodlunch, bijvoorbeeld een (pasta)salade? Voor lunchgerechten anders dan belegd brood zijn er lunchgerechtcriteria. Een lunchgerecht bestaat uit alleen Schijf van Vijf producten met eventueel 1 dagkeuze buiten de Schijf van Vijf. Lunchgerechtcriteria zijn zonder drinken en fruit als toetje

	Kinderen 4 – 8 jaar	Kinderen vanaf 9 jaar
Energie	225 – 400 calorieën	350 – 550 calorieën
Groente	Minimaal 25 gram	Minimaal 75 gram
Halvarine, margarine, vloeibare bak- en braad of olie	Maximaal 10 gram	Maximaal 15 gram
Brood / graanproduct / aardappelen / peulvruchten	Naar behoefte	Naar behoefte
Eventueel: Andere producten in de Schijf van Vijf, zoals 30+ kaas, fruit, halfvolle yoghurt, ei, ongezouten noten	Maximaal in de hoeveelheid aanbevolen voor betreffende leeftijd- en geslachtgroep. Oppassen met hele noten.	Maximaal in de hoeveelheid aanbevolen voor betreffende leeftijd- en geslachtgroep Oppassen met hele noten.
Eventueel	1 dagkeuze	1 dagkeuze

De energiebehoefte wisselt erg tussen kinderen en is ook afhankelijk van bijvoorbeeld groeispurts. Als extra aanbod voor een kind dat nog honger heeft kun je denken aan: snackgroente (zoals worteltjes, tomaatjes, komkommer, etc.), fruit (zoals schijfjes appel, druiven, plakjes banaan, etc.), magere of halfvolle zuivel (zoals een glas melk of een schaaltje yoghurt), een handje ongezouten noten (afhankelijk van de leeftijd!) of gedroogd fruit (zoals rozijntjes).

Richtlijnen overige gerechten

Wil je naast de lunch nog een aanvullend gerecht serveren, zoals een kleine salade, yoghurt met muesli of soep? Dit past in een gezond voedingspatroon als die bestaan uit alleen Schijf van Vijf- producten. Een soep die past in de Schijf van Vijf bevat verse groenten én geen zout of bouillon.

Richtlijnen warme maaltijd

Wanneer een warme maaltijd wordt aangeboden gelden criteria voor de warme maaltijd. Een warme maaltijd bestaat uit alleen Schijf van Vijf- producten, met eventueel 1 of 2 dagkeuzes buiten de Schijf van Vijf. Criteria voor de warme maaltijd zijn zonder eventueel drinken en toetje.

	Kinderen 4-8 jaar	Kinderen vanaf 9 jaar
Energie	300-500 kcal	400-700 kcal
Groente	Minimaal 100 gram	Minimaal 150 gram
Vlees, vis, ei, vegetarisch product en/of noten en/of peulvruchten	Maximaal 50 gram en/of maximaal 15 gram en/of minimaal 60 gram Oppassen met hele noten	Maximaal 100 g en/of maximaal 25 g en/of minimaal 60 g Oppassen met hele noten
Aardappelen, graanproducten of peulvruchten	Naar behoefte	Naar behoefte
Vloeibare margarine, vloeibare bak- en braad, of olie	Maximaal 15 gram	Maximaal 15 gram
Eventueel: Andere voedingsmiddelen die voldoen aan de criteria Schijf van Vijf (bijvoorbeeld 30+ kaas, fruit, gedroogd fruit)	Maximaal in de hoeveelheid aanbevolen voor betreffende leeftijd- en geslachtgroep.	Maximaal in de hoeveelheidaanbevolen voor betreffende leeftijd- en geslachtgroep.
Eventueel	1 dagkeuze of toegevoegd zout met totaal maximaal 1,5 gram zout per maaltijd	2 dagkeuzes of toegevoegd zout met totaal maximaal 2 gram zout per maaltijd

• De hoeveelheden zijn de hoeveelheden als gegeten, met uitzondering van vlees.
• Het wordt aangemoedigd om peulvruchten te gebruiken als eiwitbron/vleesvervanger, maar het is ook mogelijk om peulvruchten in plaats van aardappelen of graanproducten te eten.
• Voor aardappelen en graanproducten geldt geen criterium voor de hoeveelheid. Als richting kan de aanbevolen hoeveelheid worden genomen: 2-3 opscheplepels voor 4-8 jarigen, 3-5 opscheplepels voor kinderen van 9 jaar en ouder.
• Gebruik de gratis ‘Kies Ik Gezond?’-app om te zien of een product in de Schijf van Vijf staat.
• Een dagkeuze is een kleine keuze buiten de Schijf van Vijf. Denk aan een lepel tomatenketchup, een augurkje, of een paar olijven.

Richtlijnen drinken

Er zijn veel soorten drankjes die je kunt geven aan de leerlingen. Water, (lauwe) thee zonder suiker, magere of halfvolle melk en karnemelk staan allemaal in de Schijf van Vijf en zijn dus geschikte drankjes voor tijdens de lunch. Kijk voor meer keuzes op de productenlijst.