Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
sluit
Menu
Zoek

Praten over eten, drinken en gewicht

Als JGZ-professional sta je dagelijks in nauw contact met ouders en kinderen. Jouw rol leent zich dus perfect voor een gesprek over eten, drinken en gewicht. Een goede, veilige relatie tussen jou en de ouder vormt hiervoor de basis. Het bespreekbaar maken van deze onderwerpen vraagt bovendien om een empathische, motiverende en niet-stigmatiserende houding. Op deze pagina vind je tips voor een goed gesprek.
5 Do’s & Don'ts voor een goed gesprek over eten, drinken en gewicht

1. Bereid het gesprek goed voor

  • Verdiep je in iemands leefsituatie, communicatievoorkeuren en behoeften.
  • Bedenk goed wat je uit het gesprek wilt halen en welke vragen daarbij passen.
  • Bedenk hoe je het gesprek wil openen.

2. Stel open en uitnodigende vragen in plaats van gesloten en sturende vragen

Bijvoorbeeld:

  • “Kun je me meer vertellen over hoe jullie avondmaaltijd eruitziet?”
  • “Hoe kijk jij naar gezond eten?”

    In plaats van:

  • “Eten jullie ’s avonds groenten?”
  • “Vind jij dat het eten van groenten hoort in een gezond eetpatroon?”

    • 3. Neem een motiverende en begripvolle houding aan en luister met volle aandacht en zonder oordeel

    Geef niet direct advies, maar benoem het gevoel van het kind of ouder.

    Bijvoorbeeld:

    • “Je geeft aan dat je het moeilijk vindt om hierover te praten, kun je uitleggen waarom dat is?”
    • “Ik merk dat je blij wordt als je praat over samen koken met je kind.”

    4. Uit geen kritiek, maar reageer positief en sensitief

    Focus op wat goed gaat door positieve gevolgen en sterke punten van het gedrag te benoemen en vergroot deze successen uit. Succeservaringen zijn belangrijk voor het doorzetten van een gedragsverandering.

    Bijvoorbeeld:
    “Het is niet gelukt om elke dag gezond te koken deze week, maar wat knap dat het je toch 3 dagen is gelukt ondanks dat je weinig tijd hebt.”

    5. Blijf alert op eventuele eigen barrières zodat je kunt voorkomen dat deze het gesprek in de weg staan

    Voorbeelden van barrières die jij als professional kan ervaren:

    • Je hebt het gevoel te weinig kennis of skills te hebben om het probleem op de juiste manier te adresseren.
    • Je verwacht dat het kind of de ouders negatief reageren.
    • Je verwacht dat ouders het probleem niet zullen erkennen.
    • Je hebt het gevoel te weinig tijd te hebben.
    • De angst dat het gezin het bespreken van gewicht als een negatief oordeel ervaart.
    sluiten
    Woordkeuze

    Voor een goed gesprek is de juiste woordkeuze belangrijk. Niet alleen kan het gebeuren dat kinderen en/of ouders termen helemaal niet kennen, maar het kan ook dat bepaalde termen als heel vervelend of stigmatiserend worden ervaren.

    Er is onderzoek gedaan naar welke termen mensen over het algemeen als prettig of juist minder prettig ervaren. Dit overzicht staat hieronder. Je kunt ook altijd in je gesprek vragen welke termen je het beste kunt gebruiken tijdens het gesprek. Zo geef je ouder en kind direct autonomie in het gesprek.

    • Prettige termen vinden ouders en kinderen doorgaans: ‘gezonder gewicht’, ‘gewicht’, ‘stevig’, ‘groot’ en ‘te zwaar’.
    • Vervelende termen vinden ouders en kinderen doorgaans: ‘dik’, ‘vet’, ‘vetzucht’, ‘mollig’ en ‘obesitas.
    • Onbekende termen zijn: ‘BMI’, ‘gezet’, ‘boven gezond gewicht’, ‘morbide obesitas’, ‘curvy’ en ‘adipositas’.

    Bronnen

    sluiten
    Gesprek over ongezonde verleidingen in de omgeving

    Hoe ouder een kind wordt, hoe meer het wordt blootgesteld aan verleidingen in de omgeving. Het zien of ruiken van eten en drinken kan er direct voor zorgen dat we hier zin in krijgen. Tegenwoordig is eten en drinken in overvloed verkrijgbaar: de verleiding is er dus ook continu.

    Hoe kunnen we hiermee omgaan? De praatplaat ‘ongezonde verleidingen in de omgeving van een kind’ kan je als professional helpen om het gesprek te voeren met ouders (en kind) over de invloed van de omgeving op een kind. Daarnaast kun je diverse handvatten meegeven om ervoor te zorgen dat ouders en kinderen weerbaarder worden tegen deze verleiding.

    Handvatten voor het gebruik van de praatplaat

    In principe kun je deze praatplaat met alle ouders doornemen, maar in een aantal situaties is het altijd een goed idee:

    • Als een kind zelfstandiger wordt, bijvoorbeeld bij het contactmoment in groep 7.
    • Als je signalen opvangt dat buitenshuis eten een probleem is.
    • Als er sprake is van (dreigend) overgewicht bij het kind.

    Bespreek bijvoorbeeld met ouder (en kind) in welke omgevingen het kind allemaal komt, waar verleidingen op de loer liggen en wat er dan doorgaans gebeurt. Je kunt denken aan vragen zoals:

    • “Waar komt jouw kind allemaal?” Ga hierbij alle omgevingen af en vergeet hierbij niet de thuissituatie.
    • “Welke verleidingen komen jullie of jouw kind daar tegen?”
    • “Hoe ga je hier doorgaans mee om?”
    • “Hebben jullie hier bepaalde afspraken over gemaakt?” Zo ja: “hoe hebben jullie dat gedaan?” Zo nee: “zou je dat willen?” en “welke afspraken zou je dan willen maken?”
    • “Wat vind je moeilijk en/of makkelijk qua verleidingen in de omgeving?”
    • “Wat heb je nodig om hier (beter) mee om te kunnen gaan?”
     
    Het kan best lastig zijn om met deze verleidingen om te gaan, of om als ouder afspraken te maken met het kind. We geven een aantal tips die je ouders mee kunt geven om hier mee om te gaan. Bekijk (of tip) ook eens onze miniserie op YouTube: Hoe help je je kind bij ongezonde verleidingen? 

    Welke adviezen kun je ouders geven?

    Bereid je (kind) goed voor op mogelijke verleidingen

    • Maak afspraken met elkaar voordat je van huis vertrekt zodat je kind of jullie samen niet worden overvallen door een verleiding. Afspraken zijn bijvoorbeeld of en wat je buitenshuis mag kopen, wanneer en hoe vaak. Afspraken maken met een kind kan heel goed, het helpt als de ouder de afspraak samen met het kind bedenkt. Wel is belangrijk dat de ouder consequent omgaat met de afspraken.
    • Neem eten mee van huis zodat jullie geen honger krijgen en extra vatbaar zijn voor verleidingen. Geef je kind ook eten mee als hij of zij alleen op pad gaat.
    • Maak samen een boodschappenlijstje als je met je kind naar de supermarkt gaat. 

    Geef het goede voorbeeld

    • Zwicht zelf dus liever niet voor verleidingen in de omgeving als je dat eigenlijk niet van plan was.
    • Als je kind vraagt om dat ijsje op straat, kun je best benoemen dat je zelf ook bijna verleid werd, maar dat jullie het toch niet nemen omdat je zo gaat lunchen.

    Zorg voor een gezonde thuisomgeving

    • Een gezonde thuisomgeving zorgt ervoor dat gezond eten normaal is voor het kind. 
    • Een gezonde thuisomgeving zorgt ervoor dat je niet continu verleid wordt. 

    Creëer zelf een gezondere omgeving voor je kind 

    • Maak bijvoorbeeld afspraken met andere ouders/verzorgers waar je kind vaak komt over snoepen thuis.
    • Kijk eens naar de sportomgeving. Misschien kun je afspraken maken met ouders van teamgenoten over standaard frisdrank of zakjes chips na de wedstrijd.
    • Kaart het belang van een gezond voedingsbeleid op school aan via de ouderraad of medezeggenschapsraad. Als JGZ-professional kun je de ouder hier wellicht bij ondersteunen.
    sluiten
    Bronnen
    sluiten