Alcoholvrije dranken

Met alcoholvrije dranken worden hier alcoholvrije varianten van bekende alcoholhoudende dranken bedoeld. Voorbeelden zijn alcoholvrij bier, alcoholvrije wijn en alcoholvrije champagne. 'Alcoholvrij' betekent niet altijd 'zonder alcohol' of 0,0%. In alcoholvrij bier kan tot 0,1% alcohol zitten en in alcoholvrije wijn tot 0,5%. Let dus altijd goed op het etiket als je echt 0,0% wilt drinken.

In alcoholvrije dranken zit geen of maar heel erg weinig alcohol, op zijn hoogst 0,5%. Door het drinken van bijvoorbeeld alcoholvrij bier in plaats van alcoholhoudend bier, vermijd je de negatieve effecten van alcohol voor je gezondheid.

Alcoholvrije dranken staan niet in de Schijf van Vijf. Het zijn suikerhoudende dranken en daarom is het advies ze met mate te drinken. Verder is het advies aan jongeren onder de 18 jaar om ook geen alcoholvrij bier, wijn of champagne te drinken, omdat onbekend is of ze door deze dranken misschien eerder de alcoholische varianten gaan drinken.

Inhoud

Wat zijn alcoholvrije dranken?

Water, koffie, thee, frisdranken en sappen zijn ook alcoholvrije dranken. Maar hier worden met alcoholvrije dranken bedoeld: alcoholvrije varianten van bekende soorten alcohol. Voorbeelden zijn alcoholvrij bier, alcoholvrije wijn, alcoholvrije (kinder)champagne, alcoholvrije cider, alcoholvrije gin en alcoholvrije cocktails.

In de Nederlandse Warenwet is het volgende vastgelegd:

‘Alcoholische dranken’ zijn dranken waar 0,5% of meer alcohol in zit, bij een temperatuur van 20 °C.
De term ‘alcoholarm bier’ mag gebruikt worden voor bieren met een alcoholpercentage tussen de 0,1% en 1,2%.
De term ‘alcoholvrij bier’ mag alleen gebruikt worden voor bieren met maximaal 0,1% alcohol.

Hoe worden alcoholvrije dranken gemaakt?

Om alcohol te maken, worden koolhydraten in een proces omgezet. Dit heet gisting of fermentatie. Bij wijn worden bijvoorbeeld vruchtensuikers uit fruit omgezet in alcohol, en bij bier zetmeel uit granen in alcohol.

Alcoholvrij bier wordt gemaakt door na het gisten de alcohol weer uit het bier te halen. Het wordt met speciale temperatuur- en druktechnieken verdampt. Een andere manier is door bij het vergisten een lage temperatuur te gebruiken en een ander soort gist, waarbij nauwelijks alcohol ontstaat. In alcoholvrij bier zit uiteindelijk vrijwel geen alcohol meer. Het mag in Nederland maximaal 0,1% alcohol bevatten, maar in sommige alcoholvrije bieren uit het buitenland ligt dat percentage hoger (maximaal 0,5%). Kijk goed op het etiket.

overzicht van alcoholvrije bieren

Bij het maken van alcoholvrije wijn, wordt eerst wijn met alcohol gemaakt. Daarna worden speciale druktechnieken gebruikt om de alcohol er weer uit te halen. In alcoholvrije wijn kan uiteindelijk nog tot maximaal 0,5% alcohol zitten.

Voor het maken van dranken als rum, wodka, gin en whisky wordt de techniek destilleren gebruikt. Hierbij wordt alcohol geconcentreerd tijdens verhitting. Hoe alcoholvrije gedestilleerde dranken gemaakt worden, verschilt per drank. In sommige gevallen ontstaat helemaal geen alcohol en soms blijft aan het einde van het productieproces wel nog een klein percentage alcohol achter. Dat is ook maximaal 0,5%.

Wat zijn de effecten van alcoholvrije dranken op je gezondheid?

Ook bevat alcohol veel calorieën. Met een alcoholvrije variant krijg je minder calorieën binnen. Zo bevat alcoholhoudend bier gemiddeld 45 kcal per 100 ml en alcoholvrij bier 26 kcal per 100 ml.

Alcoholvrije dranken bevatten in de meeste gevallen koolhydraten, vaak in de vorm van suikers. Dit kun je zien op het etiket bij de ingrediënten en de voedingswaarden.

Alcoholvrije dranken zijn suikerhoudende dranken, en ze vallen onder de categorie frisdranken. Het drinken van suikerhoudende dranken vergroot de kans op overgewicht en diabetes type 2.

Verder kunnen alcoholvrije dranken zuren bevatten, bijvoorbeeld door de toevoeging van vruchtensap of voedingszuren als citroenzuur (E 330). Ook dit kun je zien op het etiket bij de ingrediënten. Zuren zijn niet goed voor het glazuur van je tanden. Hoe vaker het tandglazuur met zuur in aanraking komt, hoe sneller je gebit slijt. Deze vorm van slijtage heet tanderosie. Alcoholvrije dranken kunnen ook koolzuurgas (prik) bevatten. Koolzuur maakt een drank wel iets zuurder, maar dit gas is niet zo zuur dat dit slecht is voor je tanden.

Wat is het advies over het drinken van alcoholvrije dranken?

Met het drinken van een alcoholvrije variant in plaats van een alcoholische drank krijg je (vrijwel) geen alcohol binnen en ook minder calorieën. Het is een veiligere keuze als je nog moet autorijden of fietsen. Net als voor andere frisdranken, is het advies voor alcoholvrije dranken ze zo min mogelijk te drinken. Ze staan niet in de Schijf van Vijf omdat er vaak veel suiker in zit.

Zwangeren

Het advies is geen alcohol te drinken als je zwanger bent of wilt worden. In alcoholvrij bier kan 0 tot 0,1% alcohol zitten en in alcoholvrije wijn maximaal 0,5%. Er kan dus een klein beetje alcohol in zitten. Het advies is om alleen 0,0% te drinken. Kijk dan ook goed op het etiket of er staat ‘0,0%’. Of vraag het na als je ergens een alcoholvrije drank bestelt.

Kinderen en jongeren

Volgens de wet mogen dranken met minder dan 0,5% alcohol aan kinderen en jongeren onder de 18 jaar verstrekt worden. Maar het is niet bekend of het drinken van alcoholvrije dranken, zoals alcoholvrij bier, ervoor kan zorgen dat jongeren wennen aan de smaak en daardoor eerder beginnen met het drinken van alcoholhoudend bier. Ook zouden alcoholvrije varianten er misschien aan kunnen bijdragen dat het drinken van alcohol als normaler gezien wordt.

Omdat niet bekend is of negatieve effecten kunnen ontstaan, is uit voorzorg het advies om geen alcoholvrij bier, wijn, (kinder)champagne of andere alcoholvrije varianten van alcoholhoudende dranken aan kinderen en jongeren onder de 18 te geven.

Wat staat op het etiket van alcoholvrije dranken?

Als op het etiket staat ‘alcoholarm bier’ dan bevat het bier tussen de 0,1% en 1,2% alcohol. Staat op het etiket ‘alcoholvrij bier’ dan bevat het maximaal 0,1% alcohol. Bij geïmporteerde bieren uit het buitenland kan dit percentage hoger liggen. Staat op het etiket ‘limonade’ of ‘frisdrank’, dan bevat de drank geen alcohol.

Fabrikanten geven meestal duidelijk aan, op bijvoorbeeld het etiket van alcoholvrij bier, hoeveel procent alcohol erin zit. Bijvoorbeeld ‘0,0%’.

Voedingskenmerken

Gegevens per 100 g / ml (bron: NEVO)

Voedingswaarden

Energie
Energiewaarde in kJ	108 kJ
Energiewaarde in kcal	26 kcal
Vet
Vet totaal	0,0 g
Vetzuur
Vetzuren verzadigd	0,0 g
Vetzuren trans	0,0 g
Vetzuren enkelvoudig onverzadigd cis	0,0 g
Vetzuren meervoudig onverzadigd	0,0 g
Vetzuren n-3 meervoudig onverzadigd cis	0,0 g
Vetzuren n-6 meervoudig onverzadigd cis	0,0 g
Linolzuur	0,0 g
ALA	0,00 g
EPA	0,00 g
DHA	0,00 g
Vezel
Voedingsvezel	0,1 g

Eiwit
Eiwit plantaardig	0 g
Eiwit totaal	0 g
Vitamines
Folaat equivalenten	2,5 µg
Foliumzuur toegevoegd	0,0 µg
Niacine	0,0 mg
Retinol activiteit equivalent	0 µg
Vitamine B1	0,00 mg
Vitamine B12	0,02 µg
Vitamine B2	0,01 mg
Vitamine B6	0,050 mg
Vitamine C	0 mg
Vitamine D	0,0 µg
Vitamine E	0,0 mg
Overigen
Alcohol	0 g
Cholesterol	0,0 mg
Water	94 g

Koolhydraten
Koolhydraten	6,1 g
Polyolen	0,20 g
Mono- en disacchariden	3,2 g
Polysacchariden	2,8 g
Natrium/zout
Natrium	0,001 g
Zout	0,003 g
Mineralen
Calcium	5 mg
Fosfor	14 mg
IJzer	0,0 mg
Kalium	34 mg
Koper	0,01 mg
Magnesium	4 mg
Selenium	0 µg
Zink	0,01 mg

Informatie over bewaren, bereiden en duurzaam eten

Duurzaamheid
Klimaatbelasting (kg CO2 eq. per 100g)^*
1 = 100 gram CO₂-eq

Watergebruik (m3)^**
1 = 120 liter water

Landgebruik (m2 per 100g)
1 = 1 m²

^* CO2-equivalenten: dit betekent dat we naast CO2 ook andere broeikasgassen meetellen, zoals methaan.^** Gebruik van grond- en oppervlaktewater gebruikt voor irrigatie. Regenwater of hergebruikt water tellen we niet mee.

Meer informatie

Het Trimbos-instituut over alcoholvrije dranken

Elke 2 weken tips en nieuwtjes over gezond, duurzaam en veilig eten