Scrapie of schuurziekte is een hersenafwijking bij schapen en geiten, die veroorzaakt wordt door besmettelijke eiwitdeeltjes. Mensen kunnen geen scrapie krijgen.
Om verspreiding onder geiten en schapen tegen te gaan worden alle dieren bij de slacht gecontroleerd op scrapie. Besmette dieren worden gedood en verbrand in een afvalverbrandingsoven.
Alle onderdelen van schapen en geiten die scrapie kunnen overbrengen worden bovendien bij de slacht verwijderd en vernietigd. Al het schapen- en geitenvlees en -melk in de winkel is dus vrij van scrapie.
Wat is scrapie?
Scrapie of schuurziekte is een hersenafwijking bij schapen en geiten die veroorzaakt wordt door besmettelijke eiwitdeeltjes (prionen). De eiwitdeeltjes tasten de eiwitten in hersenen en het zenuwweefsel van schapen en geiten aan, waardoor er gaatjes in komen. De hersenen gaan lijken op een spons. Bij koeien heet de vergelijkbare ziekte BSE of gekkekoeienziekte.
Ziektebeeld bij schapen en geiten
Schapen en geiten kunnen besmet raken met scrapie als ze na de geboorte van de lammeren de placenta en vruchtvliezen opeten, die hoge aantallen prionen bevatten.
Scrapie heeft 2 tot 5 jaar nodig tot uiting te komen. Daarna ontstaan gedragsafwijkingen die vermoedelijk veroorzaakt worden door de hersenafwijking.
Zieke schapen en geiten:
- hebben jeuk.
- kwijlen.
- zonderen zich af uit de kudde.
- vertonen onrustig, schrikachtig gedrag.
- ervaren trillingen aan de kop of het hele lichaam.
- vermageren.
De gezondheid van schapen en geiten met scrapie gaat binnen enkele weken achteruit en binnen 6 maanden overlijden ze.
Is scrapie gevaarlijk voor mensen?
Geen scrapie bij mensen
Mensen krijgen geen scrapie via besmette dieren, ook niet via hun vlees en melk. De ziekte is dus niet gevaarlijk voor mensen.
Welke maatregelen worden tegen verspreiding van scrapie genomen?
Geiten en schapen op besmette bedrijven worden steekproefsgewijs getest op scrapie. Al het geiten- en schapenvlees dat in de winkel ligt is vrij van scrapie.
Veiligheidsmaatregelen
De volgende maatregelen worden genomen om te voorkomen dat scrapie zich in de veestapel verspreidt:
- Alle schapen, geiten en lammeren, ouder dan 12 maanden, worden bij de slacht getest op scrapie. Alle schapen en geiten die besmet zijn of waarvan een vermoeden bestaat dat ze met scrapie besmet zijn, worden gedood en daarna verbrand in een afvalverbrandingsoven.
- Alle onderdelen van de schapen, geiten en lammeren, die scrapie kunnen overbrengen worden bij de slacht verwijderd en vernietigd. Dat zijn:
- de amandelen, schedel, hersenen en ogen.
- de wervelkolom, exclusief de staartwervels.
- separatorvlees: dit vlees wordt van de botten geschraapt.
- En voor alle dieren, ook jonger dan 12 maanden: de milt en het laatste stuk van de dunne darm, omdat de ziekteverwekkers als eerste in de dunne darm en milt terechtkomen. Het is een extra voorzorgsmaatregel.