Bietensap wordt gebruikt door sommige duursporters. Het hoge gehalte nitraat in bietensap zou de prestaties en het uithoudingsvermogen verbeteren. Hier is nog weinig over bekend. We raden sporters aan om terughoudend te zijn met het gebruik van bietensap en andere nitraatrijke sportsupplementen.
Het mogelijke positieve effect van bietensap zou te maken hebben met positieve effecten van inname van nitraat op het zuurstofgebruik. Nitraat wordt in het lichaam omgezet in nitriet. Dit nitriet wordt weer omgezet in stikstof-monoxide, ook wel ‘nitric oxide’ (NO). NO zou voor betere doorbloeding zorgen van de spieren, waardoor het zuurstofaanbod toeneemt.
Gezondheidseffecten bietensap
Er zijn wel effecten gemeten, maar het blijkt niet voor alle sporters effecten te hebben. In gevallen waar effecten gemeten zijn, is dit bij submaximale duurinspanningen tussen de 12 en 40 minuten. Verbeteringen zijn gemeten tot enkele procenten. In de richtlijnen voor diëtisten die werken met wedstrijdatleten (Wardenaar Dieetbehandelingsrichtlijn Wedstrijdsporters, 2014) staat aangegeven dat bietensap mogelijk effectief is, maar dat meer onderzoek nodig is.
Geen gezondheidsclaims voor bietensap
Voor bietensap of andere nitraatrijke supplementen zijn geen
gezondheidsclaims goedgekeurd. Als het gaat om de waardering van gezondheidseffecten van voeding en voedingssupplementen volgt het Voedingscentrum de beoordelingen van gezondheidsclaims van
EFSA. In Europa geldt de gezondheidsclaimsverordening (1924/2006/EG). Die stelt dat er alleen gezondheidsclaims mogen worden gebruikt, indien er voldoende wetenschappelijke onderbouwing voor is. Hier vallen ook ‘sportclaims’ onder. De wetenschappelijke dossiers worden door EFSA getoetst en bij goedkeuring mogen de producten de gezondheidsclaims vermelden.
Overschrijding aanvaardbare inname
Bietensap en concentraten daarvan zijn niet meegenomen in de EFSA-veiligheidsevaluatie van nitraat in groente. Aangezien de inname van nitraat door bietensap bovenop de dagelijkse inname van nitraat via andere bronnen komt, zullen vaker overschrijdingen van de
aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) voorkomen.
Advies: gebruik deze producten niet op dagelijkse basis
Er zijn weinig bijwerkingen van bietensap bekend. In een aantal gevallen worden maag-darmklachten gemeld. Bij sommige sporters kan de urine en ontlasting roze kleuren bij inname van geconcentreerd bietensap. De langetermijneffecten van het innemen van een hoge dosis nitraat op de gezondheid zijn tot nu toe nog onbekend. Bij onzekerheden over voedselveiligheid gaat het Voedingscentrum uit van het voorzorgsprincipe. Sporters wordt aangeraden terughoudend te zijn met bietensap en andere nitraatrijke sportsupplementen en deze niet op dagelijkse basis te gebruiken. Hiermee kunnen ADI-overschrijdingen over langdurige periodes worden voorkomen.