De oudere die jij helpt met boodschappen doen en koken is je
daar waarschijnlijk dankbaar voor.
Maar er kan ook weerstand zijn. Jij wil jouw dierbare zo gezond mogelijk
laten eten. Maar misschien wordt het eten niet lekker gevonden of zijn de
boodschappen niet goed. Op deze pagina lees je meer over hoe je daarmee om kunt gaan.
Weerstand begrijpen
Als je
iemand anders helpt, dan voelt dat goed. Je investeert tijd in de ander
en het is fijn als dat gewaardeerd wordt. Het is dan ook niet leuk als je op
weerstand stuit, je hebt namelijk de beste bedoelingen en wil het goed doen. Om
weerstand te kunnen voorkomen of ermee om te gaan is het handig als je weet hoe weerstand
ontstaat.
Mensen hebben behoefte
aan zelfstandigheid en het maken van eigen keuzes. Wanneer zij
zich bedreigd voelen in het maken van eigen keuzes, is weerstand bieden een
vorm van verdediging. Dit kan zorgen voor een emotionele reactie zoals moeilijk of opstandig gedrag. Dit kan op jou als mantelzorger gericht zijn. Ook als je
als mantelzorger met nieuwe ideeën over voeding komt, kan dit zorgen voor
weerstand.
Samen bepalen
Eetgedrag wordt sterk bepaald door gewoonten en mensen zijn van nature bang om verkeerde keuzes te maken. Wat als die maaltijd die jij als mantelzorger voorstelt niet lekker is? Deze onzekerheid uit zich in twijfel. De oudere kan bijvoorbeeld jouw voorstel tegenspreken. Het is bij weerstand daarom belangrijk om:
- je in de oudere te verplaatsen
- hem of haar de keuzevrijheid te laten houden
- met kleine stapjes er samen uit te komen
Regie behouden
Veel mensen en dus ook ouderen vinden het vaak vervelend om afhankelijk van anderen te zijn. Ga samen na wat degene waarvoor jij zorgt nog zelf kan doen en waarover hij zelf de regie kan houden. Bijvoorbeeld praktische taken zoals aardappels schillen, maar ook een boodschappenlijstje maken en meedenken over het menu. Want ook keuzes over voeding maakt iedereen liever zelf. Stel je eens voor dat iemand anders voor jou de keuzes over eten en drinken maakt. Jij vindt het vast ook fijner om dat zelf te bepalen.
Probeer aan te sluiten bij wat iemand gewend is
Het is prettig als wat jij koopt en kookt aansluit bij wat de oudere gewend is, maar ook gezond is. Iemand die al jaren gewend is om op een bepaalde manier te eten en daar een bepaald idee bij heeft (bijvoorbeeld aardappelen, groente en vlees) gaat niet opeens heel anders eten. Probeer aan te sluiten bij wat iemand gewend is en breng daar kleine veranderingen in aan. Je zou bijvoorbeeld voor kunnen stellen om zilvervliesrijst te proberen in plaats van witte rijst, of in plaats van chips een handje ongezouten noten te nemen.
Wat kun je doen om weerstand te verminderen?
Als mantelzorger wil je het gezellig houden, geen normen en waarden opleggen of iemand belemmeren in eigen keuzes. Je in de ander verplaatsen en keuzevrijheid geven zijn daarbij belangrijk, evenals het nemen van kleine stapjes. Hieronder lees je een aantal tips:
Benoem dat je weerstand voelt
Zeg dit hardop en laat weten dat je begrijpt dat de ander weerstand heeft. Vraag aan de oudere naar de bezwaren die hij heeft, zodat je daarop in kunt gaan. Je kunt dan benoemen dat je samen kunt zorgen voor lekker eten dat ook gezond is. Want een gezonde maaltijd is belangrijk voor de gezondheid van ouderen. Bekijk ook onze pagina 'Als zelf koken niet zo makkelijk meer gaat'.
Keuzevrijheid en inspraak
Je kunt vragen wat de oudere het liefst zou eten en dit als uitgangspunt nemen. Daarna bekijk je samen welke kleine aanpassingen dit gezonder kunnen maken. Door altijd inspraak of keuze te geven verminder je weerstand.
In kleine stappen gezonder met:
- Meer groente. Door meer verschillende soorten groente (liefst met verschillende kleuren) in een maaltijd te gebruiken eten mensen meer groente.
- Minder zout. Door meer kruiden te gebruiken kun je meer smaak geven aan een gerecht, zonder veel zout toe te voegen.
- Volkoren. Bekijk of je rijst of pasta in een gerecht kunt vervangen voor zilvervlies of volkoren. Je kunt noemen dat er tegenwoordig steeds meer variatie in komt en dat daarom eens proberen.
- Nieuw en variëren. Onder het mom van variatie kun je proberen een nieuw gezond gerecht te introduceren. Let daarbij op de criteria.
Tips om te verleiden met gezond eten
Als bovenstaande tips niet makkelijk werken kun je ook proberen meer te verleiden. Je maakt gezond eten daarmee makkelijker door de manier waarop jij het aanbiedt.
Positief verhaal
Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat jij een keer een speciaal gerecht maakt, waarbij jij zelf een positief verhaal hebt. Het is misschien jouw lievelingsgerecht of dat van een familielid, of er zit een herinnering aan van een vakantie. Misschien heeft de oudere ook leuke ideeën. Zo kun je de nadruk op iets anders leggen dan de gezondheid.
Aanbieding
Ook kun je gezondere producten kopen die in de aanbieding zijn. Bijvoorbeeld groente en fruit of andere gezonde producten die de oudere misschien te weinig eet. De nadruk ligt dan op de aanbieding.
Maak de gezonde keuze de makkelijke keuze
Als eten in het zicht ligt gaan mensen er meer van eten. Leg bijvoorbeeld ongezouten noten in een mooi schaaltje binnen handbereik van de oudere. Als eten makkelijk te pakken en te eten is, eet men er ook meer van. Je kunt fruit schillen of snackgroente maken om tussendoor te eten.
Lekker veel groente
Van een grotere portie eet je meer. Door iets meer te bereiden, zoals meer groente en daar ook meer variatie in aan te brengen, dus meerdere soorten groente in een gerecht, kun je verleiden tot meer groente eten. Ook in eenpansgerechten zou je iets meer groente kunnen toevoegen.
Presenteer het mooi
Een mooie presentatie verleidt mensen dit te eten. Maak de borden met een gezond gerecht mooi op met veel kleur.
Deel je smaak
Als je voor jezelf thuis iets gezonds hebt gekookt kun je de oudere ook een beetje laten proeven daarvan. Misschien vindt hij dit ook erg lekker. Soms is het de smaak die overtuigt.