Glycyrrhizine

Omschrijving

Glycyrrhizine behoort tot de plantengifstoffen. Het is een bestanddeel van zoethoutwortelextract dat in de wortels van de struik Glycyrrhizia glabra L zit. Deze struik komt onder andere voor in Oekraïne, Rusland, Turkije, Iran en China.

Glycyrrhizine zorgt voor de zoete en kenmerkende smaak van zoethout. Het is ook de belangrijkste grondstof van drop. In Nederland eten we regelmatig drop. Daardoor krijgen we relatief veel glycyrrhizine binnen.

Bronnen van glycyrrhizine

Zoethoutwortelextract en dus glycyrrhizine, komt voor in verschillende producten:

• Drop en dropwater
• Biersoorten met dropsmaak
• Bepaalde kruidenthee, zoals zoethoutthee en sterrenmix
• Likeuren, zoals pastis en sambuca
• Kauwgom met dropsmaak
• Hoestdrank met dropsmaak
• Keelpastilles met dropsmaak
• Tabak

Gezondheidseffecten

Glycyrrhizine kan zorgen voor een verhoogde bloeddruk. Onderzoeken laten zien dat een inname van minder dan 100 milligram per dag (ongeveer 2 mg/kg lichaamsgewicht per dag) bij de meeste mensen geen klachten geeft. 

Door het eten of drinken van een grote hoeveelheid drop of zoethoutthee kun je vocht vasthouden en kan je bloeddruk hoger worden. Deze effecten van glycyrrhizine zijn tijdelijk. Een enkele keer te veel drop of  zoethoutthee gebruiken is dus niet erg. 

Voor zwangeren, kinderen en personen met hoge bloeddruk is het verstandig om niet te veel drop, zoethoutthee of sterrenmix te nemen. Zwangeren met een hoge bloeddruk kunnen beter geen drop, zoethoutthee of sterrenmix nemen.   

Glycyrrhizine als medicijn

Zoethoutwortelextract wordt gebruikt bij verkoudheid, keelpijn, hoest, maagzweren, algemene ontstekingen, virale infecties en chronische hepatitis C. 

Er zijn inderdaad aanwijzingen dat zoethoutwortelextract werkt tegen ontstekingen en virussen. Alleen ontbreekt hard wetenschappelijk bewijs daarvoor.

Voedingsadvies

Een volwassene kan veilig op een dag ongeveer 120 gram drop of een halve liter zoethoutthee gebruiken. Dit komt neer op ongeveer 20 tot 25 dropjes of 3 tot 4 glazen zoethoutthee. Als iemand zowel drop als zoethoutthee neemt, is dit natuurlijk minder. Bijvoorbeeld 10 dropjes en 1 tot 2 glazen thee.

Er zijn grote verschillen in de mate waarin iemand gevoelig is voor glycyrrhizine. Vrouwen zijn gevoeliger voor glycyrrhizine dan mannen. 

Risicogroepen

De volgende risicogroepen zijn extra gevoelig voor het effect van glycyrrhizine:

• Kleine kinderen
• Zwangeren 
• Mensen met (aanleg voor) een hoge bloeddruk
• Mensen met (aanleg voor) vasthouden van vocht 

Deze risicogroepen krijgen het advies om dagelijks niet meer dan 35 milligram glycyrrhizine per dag te nemen. Dit komt neer op ongeveer 8 dropjes per dag of, afhankelijk van de grootte van je kopje, 1 tot 2 kopjes zoethoutthee.  Zwangeren met een hoge bloeddruk kunnen beter geen drop of thee met zoethout gebruiken. Voor kinderen geldt een maximum van ongeveer 25 gram drop. Dit komt neer op 5 dropjes per dag.

Etiket

In de Europese verordening die gaat over het gebruik van aroma’s in levensmiddelen, is vastgelegd hoeveel glycyrrhizine maximaal in verschillende levensmiddelen aanwezig mag zijn. 

Producten die glycyrrhizine bevatten, zijn te herkennen aan de vermelding op het etiket. In de ingrediëntenlijst kan vermeld staan: zoethout, zoethoutwortel, zoethoutwortelextract, blokdrop, lakritz of liquorice. 

Bij een hoog gehalte aan glycyrrhizine moet er na de ingrediëntenlijst nog een verplichte vermelding staan. Kijk voor deze vermeldingen in de tabel hieronder.