Noten leveren ijzer, vitamine E en vitamine B1. Het zijn goede vegetarische keuzes.
In noten zit veel onverzadigd vet. Het eten van ongezouten noten beschermt tegen bepaalde hart- en vaatziekten. Het eten van ongezouten noten verlaagt bovendien het LDL-cholesterol. LDL-cholesterol is niet goed voor de bloedvaten.
Vanwege deze positieve effecten staan ongezouten noten in de Schijf van Vijf. Het advies is om elke dag wat ongezouten noten te eten. Noten met het Fairtrade topkeurmerk voldoen aan de normen voor eerlijke handel en er wordt rekening gehouden met arbeidsomstandigheden.
Wat zijn noten?
Noten groeien aan bomen. Het zijn droge vruchten, omhuld door een vruchtwand. Dit is een harde, houtachtige dop, waar meestal 1 noot in zit. Voorbeelden van veel gegeten noten zijn: amandelen, cashewnoten, paranoten, hazelnoten, macadamianoten, pecannoten, pistachenoten en walnoten. Pinda’s zijn eigenlijk geen noten, maar peulvruchten. Amandelen zijn officieel fruit. Toch worden pinda’s en amandelen vanwege hun eigenschappen tot noten gerekend.
Ongezouten noten staan in de Schijf van Vijf.
Hoe bewaar je noten?
Noten moeten goed afgesloten en droog worden bewaard, omdat ze gevoelig zijn voor schimmels. Het is het beste om ze koel te bewaren bij een temperatuur van ongeveer 10 tot 15°C. Walnoten en kastanjes bederven snel. Maar de meeste andere noten zijn wel een jaar houdbaar.
Hoe zit het met de voedselveiligheid van noten?
In noten kunnen kleine hoeveelheden van de schimmelgifstof aflatoxine voorkomen. Maar bij een gevarieerde voeding is het gezondheidsrisico klein.
Hoe gezond zijn noten?
Noten leveren belangrijke vitamines en mineralen zoals vitamine B1, vitamine E en ijzer. Verder leveren ze veel
onverzadigd vet. Het zijn goede
vegetarische keuzes.
Noten beschermen tegen hart- en vaatziekten
Er zijn sterke aanwijzingen dat het eten van ongezouten noten beschermend werkt tegen hart- en vaatziekten. Het dagelijks gebruik van ongezouten noten per dag lijkt samen te hangen met een ongeveer 30% lager risico op bepaalde hartziekten. Het eten van ongezouten noten zorgt bovendien voor een lager LDL-cholesterolgehalte. LDL-cholesterol is niet goed voor de bloedvaten. Lees meer over cholesterol.
Deze effecten komen waarschijnlijk doordat er veel onverzadigd vet in noten zit. Van onverzadigd vet is het bekend dat ze het LDL-cholesterol verlaagt. Mogelijk zijn ook andere stoffen in noten verantwoordelijk voor de positieve effecten.
Voedselovergevoeligheid
Sommige mensen zijn overgevoelig voor noten. Het afweersysteem reageert specifiek op het eiwit dat in 1 of meerdere soorten noten zit. Pinda’s zijn niet verwant aan de notenfamilie, waardoor je niet altijd voor noten én pinda’s allergisch bent.
Het eten van noten kan bij sommige mensen leiden tot klachten zoals eczeem, urticaria (jeukende bulten) of nikkelallergie.
Allergie kan voorkomen bij:
- Amandelen, hazelnoten, walnoten, cashewnoten, pecannoten, paranoten, pistachenoten en macadamianoten en producten op basis van deze noten.
- Noten gebruikt in distillaten voor sterk alcoholische dranken
- Amandelen en walnoten gebruikt als smaakstof in sterk alcoholische dranken
- Sesamzaad en producten op basis van sesamzaad
- Pinda (aardnoten) en producten op basis van pinda
Hoeveel noten per dag?
Het advies is om elke dag ongezouten noten te eten vanwege de positieve effecten op de gezondheid. Alle ongezouten noten en pinda's zijn goed voor je. Dus ongebrand, gebrand en geroosterd. Ook notenpasta en pindakaas van 100% noten of 100% pinda telt mee bij noten.
Voor de meeste volwassenen geldt het advies om een handje ongezouten noten per dag te eten. Lees meer over noten in de Schijf van Vijf en vul de Schijf van Vijf voor jou voor een voedingsadvies op maat.
Bekijk ook:
Zijn noten duurzaam?
Noten eten in plaats van vlees is beter voor het milieu. De klimaatbelasting en het energiegebruik van noten zijn gunstiger dan van vlees en vergelijkbaar met ei. Het watergebruik van noten is wel wat hoog, maar per portie lager dan bij vlees. Kastanjes, pinda’s, walnoten en hazelnoten zijn de meest duurzame soorten noten.
CO2-uitstoot
De klimaatbelasting van noten is ongeveer 90% lager dan die van vlees. De CO2-uitstoot van 1 kilo noten ligt tussen de 3,3 en 4,9 kilo CO2, bij 1 kilo vlees is dit tussen de 12 en 32 kilo CO2.
Er is een groot verschil in klimaatbelasting tussen de verschillende soorten noten: tamme kastanjes en pinda’s zijn het gunstigst, gevolgd door soorten die in Europa worden geteeld: walnoot en hazelnoot. Bij deze noten varieert de uitstoot per kilo van 1,4 tot 2 kilo CO2. Noten scoren ook een stuk beter dan vlees als je kijkt naar de hoeveelheid eiwit die ze leveren ten opzichte van de milieubelasting.
Landgebruik noten
De opbrengst per hectare is bij noten niet heel hoog. Het landgebruik varieert tussen de 4 en 14 vierkante meter per kilo. De boomgaarden worden regelmatig voor meerdere doeleinden gebruikt, zoals het laten grazen van vee.
Watergebruik noten
Het watergebruik van noten kan wel hoog zijn en per kilo vergelijkbaar met vlees, maar per portie ligt het watergebruik lager. Een gemiddelde portie vlees is namelijk ongeveer 100 gram, een portie noten 25 gram.
Noten zijn van de plantaardige gewassen een van de grootste watergebruikers, met gemiddeld 9.000 liter per kilo. De helft van de teelt van noten vindt plaats in gebieden waar de waterschaarste erg hoog is. Er is dan irrigatie nodig, bijvoorbeeld voor amandelen in Californië. Pistachenoten, cashewnoten, amandelen en kola-noten zijn noten met een hoog watergebruik. Kastanje, pinda en walnoot gebruiken minder.
Arbeidsomstandigheden
De teelt van hazelnoten in Turkije en cashewnoten in India is in het nieuws geweest vanwege slechte arbeidsomstandigheden. Voor cashewnoten, paranoten, amandelen, walnoten en pinda’s zijn er noten met het duurzaamheidstopkeurmerk Fairtraide verkrijgbaar, waarbij eisen zijn gesteld aan betere arbeidsomstandigheden.
Noten in vergelijking met peulvruchten
De duurzaamheid van noten scoort doorgaans minder dan die van peulvruchten. Peulvruchten, zoals bruine bonen, kikkererwten en linzen, zijn ook goede vleesvervangers.