Ramadan

Omschrijving

Gedurende de ramadan onthouden moslims zich van eten en drinken tussen dageraad en zonsondergang. Kinderen, zwangeren en mensen die ziek zijn hoeven niet mee te doen aan de ramadan. De periode van de ramadan is gebaseerd op de maankalender van 355 dagen. Ons kalenderjaar heeft 365 of 366 dagen. Hierdoor varieert de start van de ramadan van jaar tot jaar. Zo kan in Nederland de ramadan in de zomer of de winter plaatsvinden. De periode van vasten varieert daarom ook en is in de zomer dus langer dan in de winter.

Gezondheidseffecten

Door de ramadan verandert je maaltijdpatroon: de tijd tussen maaltijden is langer. Ook eten mensen anders dan buiten de ramadan. Gebruikelijk  eten mensen tijdens de ramadan één grote maaltijd voor dageraad en één grote maaltijd na zonsondergang. Omdat mensen vroeger of later dan ze gewend zijn eten, verandert  vaak het slaappatroon  en de biologische klok. Dit heeft effect op verschillende processen in het lichaam. Denk aan verschuivingen in het patroon van hormonen zoals cortisol, je stofwisseling en je behoefte aan eten en drinken.

Bekijk op onze pagina over chrono-nutrition de laatste wetenschappelijke stand over de effecten van hoeveel, hoe vaak en wanneer we eten op ons lichaam. Gemiddeld slaap je ook iets minder tijdens de ramadan en je kunt je vaker moe voelen. Doordat je tijdens de ramadan anders eet en drinkt kun je wel tijdelijk klachten krijgen zoals moeheid, hoofdpijn, misselijkheid, maagklachten en uitdroging. Het is niet bekend wat vasten tijdens de ramadan op de lange termijn doet voor je gezondheid. 

Gewicht en ramadan

Wanneer je tijdens de ramadan minder eet dan je lichaam nodig heeft, val je af. Hoeveel gewicht je kan verliezen is afhankelijk van hoeveel je tijdens de periode tussen zonsondergang en zonsopkomst eet. Maar voor de meeste mensen is deze verandering in lichaamsgewicht klein en tijdelijk en mensen gaan terug naar hun startgewicht nadat de ramadan eindigt. Wanneer je veel eet en snackt tussen zonsondergang en dageraad en je te veel energie binnenkrijgt kan het gewicht juist toenemen. Er is geen voldoende bewijs dat het tijdstip wanneer je eet uitmaakt of je aankomt of afvalt tijdens de ramadan. De hoeveelheid aan energie die je eet is hiervoor belangrijk.  

Diabetes en ramadan

Door de veranderingen in leefstijl en eetpatroon tijdens de ramadan is de kans dat iemands diabetes ontregeld raakt geduurde deze maand groter. Mensen met diabetes lopen meer risico op een hypo (te weinig glucose in het bloed) gedurende de uren van vasten en een hyper (te veel glucose in het bloed) door overeten gedurende de uren dat ze niet vasten. Mensen met diabetes hoeven niet mee te doen aan de ramadan, omdat diabetes een chronische ziekte is. Als je diabetes hebt en toch wilt meedoen aan de ramadan, bepaal dan met je diëtist, arts of praktijkondersteuner hoe je dit het beste kan doen. Dit is belangrijk om te voorkomen dat je bloedglucose ontregeld raakt.

Onderzoek naar gezondheidseffecten van de ramadan

Het vergelijken van onderzoeken naar gezondheidseffecten van de ramadan wordt bemoeilijkt omdat ze in verschillende landen zijn uitgevoerd met uiteenlopende klimaatomstandigheden en leefgewoonten. Er zijn positieve en negatieve gezondheidseffecten van de Ramadan beschreven, maar dit kan niet worden toegepast op de situatie in Nederland. 

Voedingsadvies

Tijdens de ramadan is het belangrijk om tussen zonsondergang en dageraad voldoende te drinken en te kiezen voor gezonde voedingsmiddelen. Vermijd te veel eten en vette en zoete snacks. Bekijk onze tips om gezond te eten tijdens de ramadan. Moslims met een (chronische) ziekte, zoals diabetes of hart- en vaatziekte, die toch mee willen doen met de ramadan, wordt aangeraden dit alleen in overleg met hun diëtist of arts te doen.

Vasten tijdens de zwangerschap

Wil je meedoen aan de ramadan tijdens je zwangerschap, overleg dan altijd eerst met je verloskundige, huisarts of gynaecoloog. Zwangeren wordt afgeraden om te vasten tijdens de zwangerschap, omdat een gezond en volwaardig voedingspatroon dan onmogelijk is. Tijdens de zwangerschap is de kwaliteit van je voeding namelijk extra belangrijk, zowel voor jezelf als voor je kind.