Wat zijn virussen?
Virussen
veroorzaken niet alleen griep en verkoudheid. Hun rol bij het optreden van
voedselinfecties wordt steeds duidelijker, omdat ze tegenwoordig beter kunnen
worden aangetoond.
Net als veel ziekmakende bacteriën tasten virussen de kwaliteit van het voedsel niet aan. Je ziet, ruikt of proeft dus niets vreemds aan voedsel dat met een virus is besmet. Bekende virussen die een voedselinfectie veroorzaken zijn het norovirus, hepatitis A virus en hepatitis E virus.
Hoe raak je besmet met een virus?
Virussen zijn erg besmettelijk. Je kunt dus ook ziek worden via de ontlasting en braaksel van iemand anders. De kans op het oplopen van een virus is groter op plaatsen waar veel mensen bijeen zijn, zoals verzorgings- en ziekenhuizen, kinderdagverblijven, basisscholen, hotels en cruiseschepen. In de wintermaanden is er een piek in het aantal infecties. Goed handen wassen is daarom heel belangrijk om besmetting te voorkomen.
In de keuken en koelkast overleven sommige virussen goed. Ook kunnen ze invriezen vaak overleven. Het goed verhitten doodt virussen wel.
Virussen kunnen voorkomen in de omgeving. Ook in oppervlaktewater waardoor schaal- en schelpdieren of rauwe groente en fruit besmet kunnen raken. Maar de meeste besmettingen komen door contact van mens op mens.
Verschil virussen en bacteriën
Een virus is wat anders dan
een bacterie. Ten eerste vermeerderen virussen zich niet buiten het lichaam van een dier of een mens. Ze kunnen wel overleven in het voedsel. Het hangt van het virus af van hoelang. Ten tweede kunnen ze al in zeer kleine aantallen tot ziekte leiden. Soms heb je maar 10 virusdeeltjes nodig om ziek te worden.
Wat merk je als je besmet ben met een virus?
Norovirus
Van de virussen in voedsel zorgen de calicivirussen voor de meeste zieken. Vooral het norovirus (Norwalkvirus). Als je ziek wordt, krijg je na 1 of 2 dagen last van koorts, misselijkheid, overgeven, hoofdpijn en diarree. Naar de huisarts gaan en medicijnen zijn vaak niet nodig. Na een dag of twee gaan de klachten vanzelf weg. Vaak wordt dit buikgriep genoemd.
Hepatitis A
Een infectie met hepatitis A kan een ontsteking in de lever geven. Soms hebben mensen met hepatitis A weinig of helemaal geen klachten. Als er klachten zijn, kan het gaan om vermoeidheid, misselijkheid, minder zin in eten, koorts en geel oogwit (geelzucht). In sommige gevallen kunnen klachten, zoals vermoeidheid, een paar maanden blijven.
De tijd tussen besmet raken en ziek worden is 2 tot 7 weken. Eventuele klachten gaan meestal vanzelf weer over. In zeldzame gevallen kan hepatitis A ernstig zijn en leiden tot leverfalen. Heb je erge klachten, dan kun je het beste naar de huisarts gaan.
Andere virussen in voedsel
Je kunt ook ziek worden door rotavirussen (groep B en C). Die zijn vergelijkbaar met het norovirus. Ook het hepatitis E virus kan je ziek maken. Dit laatste komt niet veel voor en is vooral gevaarlijk voor risicogroepen, zoals transplantatiepatiënten (orgaan- en beenmergtransplantatie) en mensen met een bepaalde leveraandoening.
Wat kan ik doen als ik buikgriep heb?
Kijk op de pagina‘Ik heb buikgriep’ van thuisarts.nl voor alle informatie en adviezen rondom
buikgriep.
Hoe kan ik besmetting met een virus voorkomen?
Een besmetting met virussen is onder andere te voorkomen door:
- Regelmatig je handen te wassen, zeker na toiletbezoek en voordat je eten bereidt.
- Schaal- en schelpdieren goed te verhitten.
- Groente en fruit goed onder stromend water te wassen.