Etiket vergelijken om gezonder te eten

Op elke verpakking staat een ingrediëntenlijst. Hierin vind je terug wat er allemaal in het product zit. Als je bepaalde ingrediënten liever niet eet, is het handig om in deze lijst te kijken. Het ingrediënt dat het meest in het product zit staat vooraan, en dat er het minst inzit achteraan. In de ingrediëntenlijst zie je ook of er veel aan het product is toegevoegd.

(Verborgen) suikers

Aan veel producten zijn bijvoorbeeld suikers toegevoegd, soms onder een andere naam. Als er suikers zijn toegevoegd, moet de fabrikant dit vermelden in de ingrediëntenlijst. Je vindt suikers terug onder de namen suiker, kristalsuiker, melksuiker en vruchtensuiker. Maar ook als glucose-fructosestroop, isoglucose en lactose. Daarnaast gebruiken fabrikanten honing, appelsap, ahornsiroop, agavesiroop en vruchtenconcentraat als suikerbron. In de voedingswaardetabel staan alle suikers vermeld onder de koolhydraten. Dit zijn alle suikers in het voedingsmiddel. Dus ook de suikers die van nature voorkomen in het voedingsmiddel, zoals suikers in fruit en in melk.

Op de verpakking staat soms een referentie-inname (RI). Deze RI laat zien hoeveel 1 portie van het product bijdraagt aan je dagelijkse voedingsstoffen (in %). Dit is handig om in één oogopslag een product te beoordelen op een aantal voedingsstoffen. Toch kleven hier nadelen aan:

• De RI geldt voor een ‘gemiddelde volwassene’, maar er wordt geen rekening gehouden met jouw leeftijd, geslacht of hoe actief je bent.

• De RI gaat altijd over een portie en die kunnen verschillen in grootte. Vergelijken is daardoor lastig. Kijk daarom altijd wat de fabrikant met een portie bedoelt. Soms zitten er 2 koeken in een meeneemverpakking en gaat de RI over één koek. Of over een halve pizza. Of over veel minder pasta dan jij altijd klaarmaakt voor jezelf. Kijk dus goed of de portie overeenkomt met de hoeveelheid die je eet.

• De RI betekent niet dat je de 100% moet halen. Voor vitamines is het prima als je de 100% haalt. Maar voor zout en verzadigd vet geldt juist: hoe minder, hoe beter. Let er ook op dat het percentage van de RI soms weinig lijkt, maar dat je nog veel meer eet op een dag. Krijg je in één portie al 20% van de maximum hoeveelheid zout binnen, dan is de kans groot dat je die dag te veel zout binnenkrijgt.

Op een verpakking kunnen gezondheidsclaims en voedingsclaims staan. Een gezondheidsclaim betekent dat een voedingsmiddel voordelig is voor je gezondheid. Denk aan ‘cholesterolverlagend’ op margarine. Een voedingsclaim zegt dat een product positieve eigenschappen heeft, zoals ‘light’ of ‘vezelrijk’. Fabrikanten mogen dit soort claims niet zomaar verzinnen en op hun product zetten, er is strenge regelgeving over (bekijk alle toegestane claims in de encyclopedie). Toch kunnen claims misleidend zijn:

• Claims als ‘laag zoutgehalte’, ‘suikerarm’, ‘light’ of ‘vezelrijk’ klinken mooi, maar dat wil niet altijd zeggen dat het de beste keuze is. Zo betekent de claim ‘light’ dat er 30% minder suikers, vetten of calorieën in zitten dan in een vergelijkbaar product. Dat betekent natuurlijk niet dat light frisdrank of light chips gezond is.

• Het verschil tussen gezondheids- of voedingsclaims en loze termen is vaak lastig te zien. Als er ‘ambachtelijk’, ‘vers’ of ‘natuurlijk’ op de verpakking staat, dan klinkt dat mooi. Maar vaak zijn het verkooppraatjes. Zo kan een ‘ambachtelijk’ brood net zo goed in de fabriek zijn gemaakt. 

Wil je weten hoe je je tegen deze mooie praatjes kunt wapenen? Kijk dan bij laat je niet foppen door de verpakking.

Niet alle voedingsmiddelen hebben een etiket. Op groente en fruit staat bijvoorbeeld vaak geen etiket. Wil je toch weten wat de voedingswaarde is van een product? Zoek het product dan op in de caloriechecker.