Wanneer je de diagnose diabetes type 2 (suikerziekte) krijgt, verandert er een hoop voor je. Goed eten is belangrijk voor je lichaam en voor een fit gevoel. Op deze pagina geven we algemene voedingsadviezen bij diabetes type 2.
Ook als je diabetes hebt, kun je de Schijf van Vijf gebruiken als basis voor een gezonde voeding. De aanbevolen hoeveelheden van de Schijf van Vijf zijn berekend voor gezonde mensen en kunnen dus voor jou wat anders zijn. Bijvoorbeeld als het voor jou beter is om wat af te vallen of (tijdelijk) wat minder koolhydraten te eten. Praat hier altijd over met je diëtist. Diegene stemt de adviezen af op jouw specifieke situatie.
1. Gezonde basis met de Schijf van Vijf
De Schijf van Vijf is ook bij diabetes een goede basis. Maar je kunt samen met je diëtist ook kiezen voor een ander voedingspatroon, zoals het traditionele Mediterrane voedingspatroon, de DASH-voeding of een koolhydraatbeperkt dieet. Deze voedingspatronen lijken op elkaar en op de Schijf van Vijf. Bespreek met je diëtist wat het beste bij je past.
Dit zijn de kernpunten van de Schijf van Vijf:
- Veel groente en fruit
- Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkorenpasta, volkorencouscous en zilvervliesrijst
- Minder vlees en meer plantaardig. Varieer met vis, peulvruchten, ongezouten noten, eieren, tofu en tempé
- Genoeg magere en halfvolle zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas
- Een handje ongezouten noten
- Zachte of vloeibare smeer- en bereidingsvetten, zoals olie, halvarine en vloeibaar bak- en braadvet
- Voldoende vocht, zoals kraanwater, thee en koffie zonder suiker
De aanbevolen hoeveelheden van de Schijf van Vijf kunnen voor jou wat anders zijn. Overleg daarom met je diëtist. Die kan de adviezen afstemmen op jouw specifieke situatie.
Recepten
Wil je wel gezonder eten, maar vind je dit lastig? Onze recepten geschikt bij diabetes helpen!
Bekijk alle recepten
2. Zorgen voor een gezond gewicht
Ben jij te zwaar? Bekijk het met de BMI-meter.
Afvallen kan ervoor zorgen dat je cellen gevoeliger worden voor insuline. De bloedglucose blijft dan beter onder controle. Ook kan het zorgen voor een betere bloeddruk en cholesterolwaarde. 5 tot 15% van je gewicht of 10% van je buikomvang kwijtraken heeft al effect. Het kan zijn dat je minder of zelfs helemaal geen medicijnen meer nodig hebt. Je diëtist, arts of diabetesverpleegkundige begeleiden je hierbij.
Tip: via Mijn Eetmeter kun je bijhouden hoeveel je weegt.
3. Het goed houden van de bloedglucose
Wanneer je koolhydraten binnenkrijgt, zet het lichaam deze voornamelijk om in glucose. Het gaat hierbij om zetmeel en suikers. Glucose komt in je bloed terecht. Daar noemen we het bloedglucose of bloedsuiker. Via het bloed komt de glucose terecht in de lichaamscellen. Zo levert glucose energie aan het lichaam. Dit heb je nodig voor bijvoorbeeld ademhalen, bewegen en het laten kloppen van je hart. Net als iedereen hebben mensen met diabetes koolhydraten nodig.
Het kan sommige mensen met diabetes helpen om (tijdelijk) minder koolhydraten te eten. Bijvoorbeeld om gewicht te verliezen of wanneer de bloedglucosewaarden niet goed ingesteld raken. Als je diabetes hebt en een koolhydraatbeperkt dieet wilt volgen, is een goede medische begeleiding en begeleiding van een diëtist extra belangrijk. Zij helpen je je medicatie aan te passen en tekorten in je voedingspatroon te voorkomen.
Tips voor een goede bloedglucose:
- Kies voor groente, fruit, volkorenbrood, havermout, volkorenpasta, zilvervliesrijst, volkorencouscous en peulvruchten. Dit zijn gezonde producten met koolhydraten. Ze werken beschermend tegen allerlei ziekten en bevatten goede voedingsstoffen. Ook bevatten ze vezels die ervoor zorgen dat je bloedglucose niet te snel stijgt.
- Laat witbrood, witte rijst, witte pasta, sap, frisdrank, snoep, koek en zoete toetjes zoveel mogelijk staan. Dit zijn ongezonde producten met koolhydraten. Bovendien kunnen ze voor een snelle stijging in je bloedglucosegehalte zorgen.
- Afhankelijk van je medicatie, kan het verstandig zijn om koolhydraten verdeeld over de dag binnen te krijgen. Regelmatig eten is bijvoorbeeld elke dag 3 hoofdmaaltijden en maximaal 4 keer iets tussendoor. Bespreek met je diëtist of en hoeveel tussendoortjes voor jou wenselijk zijn.
- Houd je ondanks een gezond eetpatroon veel last van te hoge bloedglucosepieken na de maaltijd? Je kunt samen met een diëtist proberen of het helpt om vooral producten met een lage glycemische index te nemen.
Let op alcohol
Voor je gezondheid geldt het advies geen alcohol te drinken. Of neem in ieder geval niet meer dan 1 glas per dag. Spaar het aantal glazen niet op voor bijvoorbeeld het weekend. Gebruik je insuline of andere bloedglucose-verlagende medicatie? Alcohol kan ervoor zorgen dat je sneller een hypo krijgt. Je diëtist kan je helpen dit zo veel mogelijk te voorkomen en als het toch gebeurt, je adviseren over hoe je ermee om kan gaan.
Koolhydraten tellen
Soms is het nuttig om koolhydraten te tellen. Bijvoorbeeld om de hoeveelheid insuline die je moet spuiten goed in te schatten. Een diëtist helpt bij het tellen.
Het bijhouden van een eetdagboek geeft inzicht in hoeveel koolhydraten je per eetmoment binnenkrijgt.
4. Goed zorgen voor hart, bloedvaten en nieren
Omdat de kans op hart- en vaatziekten en chronische nierschade groter is bij mensen met diabetes, is het extra belangrijk om goed te zorgen voor je hart, bloedvaten en nieren. In de Schijf van Vijf staan producten die goed zijn voor hart en bloedvaten, zoals volkorenproducten, groente, fruit, ongezouten noten en (vette) vis. In de Schijf van Vijf staan verder producten met niet te veel verzadigd vet en niet te veel zout. Verzadigd vet verhoogt het LDL-cholesterol. Een teveel aan LDL-cholesterol in je bloed blijft plakken aan de binnenkant van je bloedvaten. Zout verhoogt de bloeddruk.
Enkele adviezen binnen de Schijf van Vijf zijn voor mensen met diabetes extra belangrijk:
- Neem zo min mogelijk producten met verzadigd vet en transvet en vervang producten met veel verzadigd vet door producten met veel onverzadigd vet. Lees meer over dit advies.
- Eet niet te veel vlees en varieer met (vette) vis, peulvruchten, ei en ongezouten noten.
- Beperk de zoutinname (zeker bij een hoge bloeddruk) tot 6 gram. Bekijk tips om minder zout te eten.
- Het eten van veel vezels helpt het cholesterolgehalte te verlagen.
5. Voldoende beweging
Regelmatig bewegen heeft een positief effect op je diabetes. Beweging zorgt er namelijk voor dat cellen beter reageren op insuline. Verder helpt het de bloeddruk en het cholesterol te verlagen. En het helpt met afvallen of om overgewicht te voorkomen. Beweeg elke dag minimaal 30 minuten en als je wil afvallen 60 minuten.
Als je meer gaat bewegen en je gebruikt medicatie, dan moet je mogelijk je medicatie aanpassen om te lage bloedglucosewaarden te voorkomen. Zeker als je in de eerste plaats beweegt om af te vallen is het belangrijk zo snel mogelijk de medicatie te laten aanpassen. Anders moet je meer eten en dat werkt je doel tegen. Als je ernstige problemen hebt met je hart en bloedvaten, dan kan het voor jou onverstandig zijn om extra te bewegen. Overleg dan altijd met de diëtist, arts, praktijkondersteuner of diabetesverpleegkundige.
Vergoedingen
Heb je diabetes type 2? Dan krijg je vanuit je zorgverzekering een diëtist vergoed. Heb je daarnaast ook overgewicht? Dan kom je ook in aanmerking voor een gecombineerde leefstijlinterventie. Lees hoe het precies zit met vergoedingen voor voedings- en leefstijladvies.