Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y Z
Encyclopedie A-Z

Thee

Thee zonder suiker staat in de Schijf van Vijf. Het drinken van thee voorziet je lichaam op een gezonde manier van vocht. Een volwassene heeft ongeveer 1,5 tot 2 liter per dag aan dranken nodig.

Er bestaan veel verschillende soorten thee. Zwarte en groene thee zijn gemaakt van gedroogde bladeren van de theeplant Camellia sinensis en bevatten cafeïne. Kruidenthee en fruitthee zijn officieel geen thee. Ze worden gemaakt van andere planten dan de theeplant. Denk aan kruiden en specerijen. Deze soorten bevatten meestal geen cafeïne.

Het drinken van groene en zwarte thee verlaagt het risico op een beroerte en verlaagt de bloeddruk. Daarom geldt voor volwassenen het advies 3 kopjes groene thee of zwarte thee per dag te drinken.

Bij het kopen van thee kun je letten op verschillende keurmerken, bijvoorbeeld het Fairtrade keurmerk voor eerlijke handel. Verder heeft thee in vergelijking met frisdranken, vruchtensappen en alcoholische dranken een lage belasting op het milieu. 

Welke theesoorten zijn er?

Thee is gemaakt van de gedroogde bladeren van de theeplant Camellia sinensis. Het groeiseizoen, de locatie waar de thee verbouwd wordt en de methoden waarop de thee verwerkt wordt, zorgen voor verschillende soorten thee.  

Kruidenthee, fruitthee en maté worden gemaakt van andere planten dan de theeplant. Namelijk van kruiden, fruit, bloemen, specerijen, of combinaties hiervan. Omdat het niet gemaakt is van de theeplant zijn deze soorten officieel geen thee.

Verschillende theesoorten op een rij

  • Zwarte thee. Voor het maken van zwarte thee worden de theeblaadjes volledig geoxideerd. Dat betekent dat de blaadjes volledig worden blootgesteld aan zuurstof. Hierdoor verandert onder andere de kleur. Aan zwarte thee kunnen smaakjes toegevoegd zijn, bijvoorbeeld door stukjes gedroogd fruit, kruiden, specerijen, aroma’s of combinaties daarvan. Voorbeelden zijn bosvruchtenthee en Earl grey.  
  • Groene thee. Voor het maken van groene thee worden de theeblaadjes verhit waardoor ze niet oxideren. Hierdoor blijft de groene kleur. Aan groene thee kunnen smaakjes toegevoegd zijn, bijvoorbeeld door stukjes gedroogd fruit, kruiden, specerijen, aroma’s of combinaties daarvan. Voorbeelden zijn jasmijnthee en groene thee met citroensmaak.
  • Oolong. Voor het maken van oolong thee worden de theeblaadjes maar heel kort geoxideerd. Deze thee zit daardoor tussen zwarte en groene thee in.
  • Puerh of Pu-erh. Voor het maken van puerh thee zijn de theeblaadjes na oxidatie nog gefermenteerd door de toevoeging van een speciale bacterie.
  • Matcha. Voor het maken van matcha wordt de theeplant 3 weken voor de oogst van de blaadjes in de schaduw gezet. Hierdoor worden de blaadjes groener. De theeblaadjes worden daarna in het proces fijngemalen tot poeder. Bij het zetten van deze thee drink je niet, zoals bij andere soorten thee, het aftreksel van de blaadjes, maar drink je dus de theeblaadjes zelf.
  • Witte thee. Voor deze thee worden alleen de jongste knoppen van de theeplant geplukt. Van alle soorten thee worden de theeblaadjes voor witte thee het minst bewerkt. De blaadjes worden heel licht geoxideerd. Deze theesoort wordt ook wel tot de groene thee gerekend.
  • Gele thee. Deze thee lijkt op groene thee, maar de blaadjes worden in het proces ook nog gestoomd waardoor de thee een andere smaak krijgt.
  • Kruidenthee en fruitthee. Deze soorten worden niet gemaakt van de theeplant, maar van kruiden, fruit, bloemen, specerijen of combinaties daarvan. Voorbeelden zijn rooibos, munt, gember, citroengras, kamille, zoethout, sterrenmix, venkel, kurkuma, kaneel, appel, rozenbottel, cranberry en lavendel.
  • Maté, ook wel yerba mate thee genoemd. Deze thee wordt gemaakt van de boom Ilex paraguariensis. Zowel de bladeren als de schors worden gebruikt.

Theedranken: ijsthee en kombucha

IJsthee kan gemaakt worden van echte thee, maar de meeste ijsthee die je in de supermarkt kan kopen valt onder de frisdranken.

Een andere theedrank die onder de frisdranken valt is kombucha. Dit is een gefermenteerde theedrank. Naast thee bevat het vaak iets van vruchtensap, voedingszuren, koolzuur, aroma’s, suiker of zoetstoffen. Er kan ongeveer 0.5% tot 1% alcohol inzitten.

Welke stoffen zitten er in thee?

Zit er cafeïne in thee?

Blaadjes van de theeplant bevatten van nature cafeïne. Als je de hoeveelheid cafeïne in een kopje thee (125 milliliter) vergelijkt tussen verschillende theesoorten, dan zit in zwarte thee gemiddeld wat meer cafeïne (tegen de 30 milligram) dan in groene thee (rond de 20 milligram), en in witte thee het minste (rond de 17 milligram). Maar er kunnen grote verschillen zijn binnen de theesoorten. Hierdoor kan groene thee soms ook meer cafeïne bevatten dan zwarte thee, en witte thee meer dan groene thee.

De hoeveelheid cafeïne in de thee die je drinkt, hangt naast de soort thee namelijk af van veel verschillende factoren. Hoe fijn of grof de theeblaadjes zijn, de temperatuur van het water, hoe sterk de thee is gezet, oftewel hoeveel theeblaadjes je gebruikt en hoe lang je de thee laat trekken, en natuurlijk de grootte van het kopje of de mok hebben ook invloed.

Ook in maté zit cafeïne. De hoeveelheid is meer dan in thee, en vergelijkbaar met de hoeveelheid in koffie. In kruidenthee en fruitthee zit geen cafeïne.

Cafeïne in thee wordt ook wel theïne genoemd. Theïne en cafeïne worden vaak als 2 aparte stoffen gezien, maar dit zijn ze niet. Er is geen verschil tussen theïne en cafeïne.   

Zitten er flavonoïden in thee?

Thee bevat flavonoïden. De grootste groep flavonoïden in thee zijn de flavanolen, waaronder catechines. De totale hoeveelheid flavonoïden in groene en zwarte thee is hetzelfde, maar de chemische vorm verschilt. Dit komt vooral door het oxidatieproces, waarbij in zwarte thee catechines omgezet worden in andere complexere stoffen. Van het totaal aan flavonoïden bevat groene thee ongeveer 80% tot 90% catechines, terwijl dat in zwarte thee rond de 20% tot 30% is.  

Bepaalde polyfenolen worden in het Engels ‘tannins’ genoemd. Dat wordt vervolgens nog weleens verkeerd vertaald naar ‘looizuur’, maar dat is een andere stof. Thee bevat geen looizuur.

Zitten er plantengifstoffen in thee?

In thee en kruidenthee kunnen door vervuiling tijdens het oogsten per ongeluk plantengifstoffen voorkomen, zoals pyrrolizidine alkaloïden. Verder zitten in thee met venkel, anijs en kaneel van nature de plantengifstoffen allylakoxybenzenen. In thee met zoethout, waaronder sterrenmix, zit van nature de plantengifstof glycyrrhizine. Gemiddeld bevat zoethoutthee 200 milligram glycyrrhizine per liter.

Is thee gezond?

Thee, kruidenthee en fruitthee zonder suiker staat in de Schijf van Vijf. Het voorziet je lichaam van vocht. Een volwassene heeft zo’n 1,5 tot 2 liter per dag aan dranken nodig.     

Is er een relatie tussen thee en het risico op ziekten?

Het drinken van groene en zwarte thee verlaagt het risico op een beroerte. Het drinken van 3 kopjes groene of 5 kopjes zwarte thee per dag verlaagt namelijk de bloeddruk (1 kopje is 125 milliliter). Verder is het ook waarschijnlijk dat het drinken van zwarte en groene thee het risico op diabetes type 2 verlaagt.  

Zijn flavonoïden in thee gezond?

De flavonoïden in groene en zwarte thee zijn antioxidanten. Er wordt wel beweerd dat flavonoïden goede effecten op de gezondheid hebben, maar het bewijs hiervoor is onvoldoende.   

Hoeveel thee kan ik drinken?

Hoeveel thee kan een volwassene drinken?

  • Alle soorten thee zonder suiker staan in de Schijf van Vijf. Het advies voor volwassenen is om 3 kopjes (1 kopje is 125 milliliter) zwarte of groene thee per dag te drinken vanwege de positieve gezondheidseffecten.
  • Wissel thee af met andere dranken zoals water, gefilterde koffie en zuivel. Zo heb je minder kans dat je per ongeluk grotere hoeveelheden plantengifstoffen binnenkrijgt.
  • Drink uit voorzorg niet een lange tijd achter elkaar grote hoeveelheden thee met zoethout, kaneel, venkel of anijs vanwege de plantengifstoffen die erin zitten. Af en toe een kopje van deze thee kan geen kwaad.        

Hoeveel thee kan je drinken als je zwanger bent?

  • Het advies voor zwangeren is om niet meer dan 200 milligram (mg) cafeïne op een dag te nemen. Als je op een dag naast 1 kopje koffie 2 kopjes zwarte thee en 1 kopje groene thee drinkt, krijg je ongeveer 140 mg cafeïne binnen. Kruidenthee of fruitthee bevat geen cafeïne.
  • Uit voorzorg is het advies om niet meer dan 35 mg glycyrrhizine per dag binnen te krijgen. Deze plantengifstof zit van nature in zoethoutthee. Gemiddeld komt 35 mg glycyrrhizine overeen met 175 milliliter zoethoutthee. Afhankelijk van de grootte van je kopje, komt dit op ongeveer 1 tot 2 kopjes. Glycyrrhizine kan ervoor zorgen dat je vocht vasthoudt en dat je bloeddruk stijgt. Heb je een hoge bloeddruk? Dan is het advies helemaal geen thee met zoethout te nemen.
  • Het advies is geen (borstvoedings)thee met kaneel, venkel of anijs te drinken, omdat hierin allylakoxybenzenen zitten. Deze plantengifstoffen zijn niet goed voor de baby. Normaal gebruik van kaneel als smaakmaker, het eten van beschuit met muisjes of venkel eten als groente is geen probleem. Daar zitten namelijk veel minder plantengifstoffen in dan in thee.
  • Wissel thee af met andere dranken zoals water en zuivel, en hooguit 2 kopjes (cafeïnevrije) koffie.
  • Heb je loden waterleidingen? Dan is het advies om het kraanwater niet te drinken en er ook geen thee mee te zetten. Via de leidingen komt namelijk lood in het kraanwater. Gebruik flessenwater om te drinken en om thee mee te zetten, tot de loden leidingen vervangen zijn. Lees meer over lood in kraanwater.
  • Heb je nieuwe waterleidingen of kranen, bijvoorbeeld in een nieuwbouwwoning? Dan is het advies om de eerste 3 maanden de kraan 2 minuten te laten stromen voordat je het kraanwater in de ochtend gebruikt om te drinken of thee mee te zetten. Je kunt er natuurlijk wel je handen mee wassen, mee schoonmaken of de planten mee water geven. Lees meer over lood in kraanwater.   

Hoeveel thee kan je drinken als je borstvoeding geeft?

  • Als je borstvoeding geeft is het advies om niet meer dan 200 milligram (mg) cafeïne op een dag te nemen. Als je op een dag naast 1 kopje koffie 2 kopjes zwarte thee en 1 kopje groene thee drinkt, krijg je ongeveer 140 mg cafeïne binnen. Kruidenthee of fruitthee bevat geen cafeïne.
  • Wissel thee af met andere dranken zoals water en zuivel, en hooguit 2 kopjes (cafeïnevrije)  koffie.
  • Het advies is om geen (borstvoedings)thee met kaneel, venkel of anijs te drinken vanwege de plantengifstoffen die erin zitten. Kleine baby’s kunnen vrij snel te veel van deze stoffen binnenkrijgen. Normaal gebruik van kaneel als smaakmaker, het eten van beschuit met muisjes of venkel eten als groente is geen probleem. Daar zitten namelijk veel minder plantengifstoffen in dan in thee.
  • Heb je loden waterleidingen? Je kunt het water uit de kraan eventueel wel drinken en gebruiken voor koffie of thee, als je de kraan eerst goed hebt doorgespoeld. Lees meer over lood in kraanwater.   
  • Woon je in een huis met nieuwe waterleidingen of kranen, bijvoorbeeld in een nieuwbouwwoning? Dan is het advies om de eerste 3 maanden de kraan 2 minuten te laten stromen voordat je het kraanwater in de ochtend gebruikt om te drinken of thee mee te zetten. Je kunt er natuurlijk wel je handen mee wassen, mee schoonmaken of de planten mee water geven. Lees meer over lood in kraanwater.               

Hoeveel thee kunnen kinderen drinken?

  • Het advies is om aan kinderen tot 1 jaar geen thee met kaneel, venkel of anijs te geven, vanwege de plantengifstoffen die erin zitten. Baby’s kunnen vrij snel te veel van deze stoffen binnenkrijgen. Deze thee helpt ook niet tegen bijvoorbeeld darmkrampjes, zoals weleens beweerd wordt.  
  • Heb je loden waterleidingen? Dan is voor kinderen tot 7 jaar het advies om het kraanwater niet te drinken en er dus ook geen thee mee te zetten. Via de leidingen komt dan namelijk lood in het kraanwater. Gebruik flessenwater om te drinken en om thee mee te zetten, tot de loden leidingen vervangen zijn. Lees hier meer over lood in kraanwater.    
  • Heb je nieuwe waterleidingen of kranen, bijvoorbeeld in een nieuwbouwwoning? Dan is het advies om de eerste 3 maanden de kraan 2 minuten te laten stromen voordat je het kraanwater in de ochtend gebruikt om te drinken. Je kunt er natuurlijk wel je handen mee wassen, mee schoonmaken of de planten mee water geven. Lees meer over lood in kraanwater.    

Vanwege de hoeveelheid cafeïne in thee is het advies:

  • Voor kinderen van 1 tot en met 3 jaar: neem niet meer dan 1 tot 2 kopjes zwarte of groene thee op een dag.
  • Voor kinderen van 4 tot en met 8 jaar: neem niet meer dan 1 tot 3 kopjes zwarte of groene thee op een dag.
  • Voor kinderen van 9 tot en met 13 jaar: neem niet meer dan 2 tot 5 kopjes zwarte of groene thee op een dag.
  • Voor kinderen van 14 tot 18 jaar: neem niet meer dan 3 tot 6 kopjes zwarte of groene thee op een dag.

Als de thee verdund is of heel slap gezet, kan meer ook. Hou lagere hoeveelheden aan bij gevoeligheid voor cafeïne. Het kan invloed hebben op de slaap, zeker als cafeïne vlak voor het slapen gaan wordt genomen. Kruidenthee of fruitthee bevat geen cafeïne. Wissel thee verder af met water en zuivel.  

Is thee duurzaam?

Vanuit duurzaamheid is het beste om kraanwater te drinken. Een tweede optie is thee of koffie. Warme dranken hebben met name door het koken van water een impact op energiegebruik. Voor thee is dat lager voor koffie. Suikerhoudende dranken, vruchtensappen en alcoholische dranken hebben een hogere milieubelasting.

Sommige theesoorten worden op de markt gebracht volgens de normen van eerlijke handel. Eerlijke handel zorgt ervoor dat boeren in arme landen een eerlijke prijs krijgen voor hun product en kunnen werken onder goede omstandigheden. Deze theesoorten kun je herkennen aan het Fairtrade keurmerk en het Rainforest Alliance keurmerk. Er is ook biologische thee met het Europees biologisch keurmerk beschikbaar.  

Meer informatie

Voedingskenmerken

Gegevens per 100 g / ml (bron: NEVO)

Voedingswaarden

Energie
Energiewaarde in kJ0 kJ
Energiewaarde in kcal0 kcal
Vet
Vet totaal0,0 g
Vetzuur
Vetzuren verzadigd0,0 g
Vetzuren trans0,0 g
Vetzuren enkelvoudig onverzadigd cis0,0 g
Vetzuren meervoudig onverzadigd0,0 g
Vetzuren n-3 meervoudig onverzadigd cis0,0 g
Vetzuren n-6 meervoudig onverzadigd cis0,0 g
Linolzuur0,0 g
ALA0,00 g
EPA0,00 g
DHA0,00 g
Vezel
Voedingsvezel0,0 g
Eiwit
Eiwit plantaardig0 g
Eiwit totaal0 g
Vitamines
Beta-caroteen0 µg
Folaat equivalenten3,0 µg
Foliumzuur toegevoegd0,0 µg
Niacine0,0 mg
Retinol activiteit equivalent0 µg
Vitamine B10,00 mg
Vitamine B120,00 µg
Vitamine B20,00 mg
Vitamine B60,018 mg
Vitamine C0 mg
Vitamine D0,0 µg
Vitamine E0,0 mg
Overigen
Alcohol0 g
Cholesterol0,0 mg
Water100 g
Koolhydraten
Koolhydraten0,0 g
Polyolen0,00 g
Mono- en disacchariden0,0 g
Polysacchariden0,0 g
Natrium/zout
Natrium0,002 g
Zout0,005 g
Mineralen
Calcium5 mg
Fosfor2 mg
IJzer0,0 mg
Jodium0 µg
Kalium8 mg
Koper0,01 mg
Magnesium1 mg
Selenium0 µg
Zink0,01 mg

Informatie over bewaren, bereiden en duurzaam eten

Duurzaamheid
Klimaatbelasting (kg CO2 eq. per 100g)*
1 = 100 gram CO2-eq
Watergebruik (m3)**
1 = 120 liter water
Landgebruik (m2 per 100g)
1 = 1 m2
* CO2-equivalenten: dit betekent dat we naast CO2 ook andere broeikasgassen meetellen, zoals methaan.** Gebruik van grond- en oppervlaktewater gebruikt voor irrigatie. Regenwater of hergebruikt water tellen we niet mee.