Menu
Zoek

Hoe geef ik mijn eten smaak met kruiden en specerijen?

Gebruik kruiden en specerijen om smaak, geur en kleur aan je gerecht toe te voegen. Vaak voeg je uit gewoonte zout toe, terwijl het voor de smaak niet nodig is. Ook andere smaakmakers met veel zout, zoals bouillonblokjes en sojasaus, kun je prima vervangen door kruiden en specerijen.

Koken met kruiden en specerijen

Er zijn allerlei kruiden en specerijen, met elk een eigen smaak. Hieronder lees je per kruid of specerij hoe je ze het beste kunt gebruiken en waar ze lekker bij smaken.

Welke kruiden passen bij welk gerecht?

Tip: was verse kruiden eerst onder stromend water, zeker als je ze rauw eet. Verse kruiden kunnen namelijk door mest of vervuild water besmet zijn met ziekmakers, zoals salmonella en E. coli. Wassen verkleint de kans op een voedselinfectie.

 Kruiden

Basilicum

  • Gebruik de blaadjes. Voeg basilicum op het laatste moment toe aan gerechten. Als je het meekookt, gaat een groot deel van de smaak verloren.
  • Lekker in: mediterrane gerechten, soepen, sauzen en salades.
  • Tip: mozzarella en tomaat met basilicum.

Bieslook

  • Gebruik de hele spriet. De bloemen zijn ook eetbaar. Voeg bieslook op het laatste moment toe aan gerechten. Als je het meekookt, gaat een groot deel van de smaak verloren.
  • Lekker in: soepen, salades en bij vis.
  • Tip: ei met bieslook.

Dille 

  • Gebruik de blaadjes en het zaad. Voeg dille op het laatste moment toe aan gerechten. Als je het meekookt, gaat een groot deel van de smaak verloren.
  • Lekker in: aardappelgerechten, sauzen en bij vis, komkommer en verse kaas.
  • Tip: zalm met dille.

Koriander

  • Gebruik de blaadjes, de wortels en het rijpe zaad. De blaadjes kun je als garnering gebruiken. Het zaad en de wortels kun je meekoken in gerechten. De smaak van verse koriander is heftig, dus gebruik niet te veel.
  • Lekker in: Aziatische, Indiase en Marokkaanse gerechten. 
  • Tip: curry met koriander.

Munt

  • Gebruik de blaadjes. Verse munt is het meest smaakvol. Kook de blaadjes niet mee, maar voeg ze bijvoorbeeld toe als garnering. 
  • Lekker in: salades, thee en bij peultjes, worteltjes, fruit en nieuwe aardappelen.
  • Tip: komkommer en citroen met munt.

Oregano (Marjoraan)

  • Gebruik de blaadjes. Voeg oregano op het laatste moment toe aan gerechten. Als je het meekookt, gaat een groot deel van de smaak verloren.
  • Lekker in: mediterrane gerechten, tomatensaus, gehakt en gegrild vlees.
  • Tip: pizza met oregano.

Peterselie

  • Gebruik het blad en de wortel. Voeg peterselie op het laatste moment toe aan gerechten. Als je het meekookt, gaat een groot deel van de smaak verloren. 
  • Lekker in: pasta, stoofgerechten, worteltjes, soepen, sauzen en omeletten.
  • Tip: mosselen en peterselie.

Rozemarijn

  • Gebruik de naaldjes. Je kunt in bepaalde gerechten ook de hele tak toevoegen en die er na het koken uit halen. Voeg rozemarijn zo snel mogelijk toe aan een gerecht. Door het lang mee te koken, geeft het de meeste smaak af.
  • Lekker in: stoofgerechten en mediterrane gerechten.
  • Tip: gebakken aardappels met rozemarijn.

Salie

  • Gebruik de blaadjes. Salie smaakt het beste als je het op het laatste moment aan een gerecht toevoegt. Gebruik niet te veel, want de smaak is krachtig.
  • Lekker in: sauzen, salades, vlees en gevogelte.
  • Tip: pompoen met salie.

Selderij

  • Gebruik de blaadjes. Laat selderij niet te lang mee koken, anders wordt de smaak al snel te overheersend.
  • Lekker in: bouillons, soepen en stoofgerechten.
  • Tip: erwtensoep met selderij.

Tijm

  • Gebruik de blaadjes en topjes. Voeg tijm zo snel mogelijk toe aan een gerecht. Door het lang mee te koken, geeft het de meeste smaak af.
  • Lekker in: bouillons, soepen en stoofgerechten.
  • Tip: courgette met tijm.
sluiten
Welke specerijen passen bij welk gerecht?
 Specerijen

Cayennepeper

  • Scherp van smaak, met name de zaadlijsten en pitjes. Verkrijgbaar als peul of poeder. Hoe lichter het poeder, hoe scherper het is. Gebruikt in mengsels zoals chilipoeder, cajunkruiden of ras el hanout.
  • Lekker in: Mexicaanse gerechten, kipgerechten, chutney, bonenschotels en gehakt.
  • Tip: chili con/sin carne met chilipoeder.

Gember (djahé)

  • Jonge gember heeft een hele dunne schil en is licht roze van kleur. De tweede oogst levert gember met een dikkere schil en sterkere smaak. Deze gember vind je meestal in de winkel. Ook verkocht als poeder, gekonfijt in siroop en ingelegd in azijn.
  • Lekker in: stoofschotels, rijst- en kipgerechten, curry, thee en koek en gebak.
  • Tip: sushi met ingelegde gember.

Kaneel

  • Verkrijgbaar in poedervorm en in staafjes.
  • Lekker in: kipgerechten, appelmoes en koek en gebak.
  • Tip: havermout met appel en kaneel.

Komijn (djinten)

  • Komijnzaad wordt meestal eerst in een droge pan geroosterd voor een extra nootachtige smaak. Gebruikt in het specerijenmengsel garam masala.
  • Lekker in: chili con/sin carne, curry, couscous, kip tandoori en komijnekaas.
  • Tip: curry met komijn.

Korianderzaad (ketoembar)

  • Overheersende smaak, wees daarom voorzichtig met het toevoegen in gerechten. Gemalen korianderzaad zit in kerrie, currymengsels, worstkruiden, koekkruiden.
  • Lekker in: Aziatische gerechten, varkensvlees- of visgerechten en koek en gebak.
  • Tip: wortelsoep met koriander.

Kruidnagel

  • Ongemalen kruidnagel kook je mee in het gerecht en haal je er voor het eten weer uit. Gemalen kruidnagel wordt gebruikt in mengsels zoals koekkruiden, Chinees vijfkruidenpoeder, currypasta en ras el hanout.
  • Lekker in: rode kool, rode bietjes, wildgerechten, hachee, curry en koek en gebak.
  • Tip: stoofpotje met kruidnagel.

Nootmuskaat

  • Sterke smaak, dus je hoeft niet veel te gebruiken. De smaak blijft het beste behouden als je het na de bereiding van het eten toevoegt.
  • Lekker in: bechamel- of kaassaus, aardappelpuree, bloemkool, spruitjes, asperges en koek en gebak.
  • Tip: sperziebonen met nootmuskaat.

Paprikapoeder

  • Kan heel pittig zijn. Dit hangt af van de gebruikte soorten en van de hoeveelheid mee gemalen zaadlijsten en pitjes.
  • Lekker in: Mexicaanse gerechten, sauzen, soepen en kip-, vlees- en visgerechten.
  • Tip: goulash met paprikapoeder.

Peper

  • Verkrijgbaar als poeder of als korrels om zelf te vermalen in een pepermolen.
  • Lekker in: bijna alles, waaronder aardappelen, vlees- vis en kipgerechten en allerlei groente.

sluiten
Zelf kruidenmixen maken

Hoe bewaar je kruiden en specerijen?

Gedroogde kruiden en specerijen bewaar je op een koele, droge en donkere plek. Zo blijft de smaak het langste goed.

Verse kruiden kun je op verschillende manieren bewaren:

1. In de koelkast

Verse kruiden zijn in de koelkast een paar dagen houdbaar. Wikkel ze in een vochtig keukenpapiertje of in een vochtige theedoek en bewaar ze onderin de koelkast.

2. In de vriezer

Peterselie, munt en bieslook kun je invriezen. De kruiden zijn ongeveer 12 maanden houdbaar in de vriezer. Daarna kunnen ze een deel van hun smaak en geur verliezen.
Zo vries je de kruiden in
  1. Was de kruiden.
  2. Dep ze droog met keukenpapier of een schone theedoek.
  3. Snijd de kruiden naar wens zo fijn of grof je wilt.
  4. Verpak ze in kleine porties in boterhamzakjes of doe de kruiden met wat water in een ijsblokjeshouder.
  5. Vries ze zo snel mogelijk in.
 
sluiten

3. Drogen

Kruiden met stevige blaadjes, zoals oregano, rozemarijn, salie en tijm, zijn geschikt om te drogen. Gedroogde kruiden behouden meer smaak dan ingevroren kruiden. Na het drogen kun je de kruiden ongeveer 9 tot 12 maanden bewaren, bijvoorbeeld in een glazen potje. Daarna kan de smaak en geur minder worden.

Zo droog je kruiden
  1. Leg de blaadjes op een schone en droge theedoek.
  2. Laat ze ongeveer 2 weken liggen. Keer ze regelmatig om.
  3. Als je ze kunt verkruimelen, zijn ze droog genoeg. 
  4. Doe de kruiden in goed afsluitbare potjes en bewaar ze op een droge en donkere plek.

Drogen kan ook op een stuk keukenpapier in de magnetron. Op 650 Watt duurt dit ongeveer 4 minuten.

sluiten

Meer over kruiden en specerijen

Wat is het verschil tussen kruiden en specerijen?

Kruiden komen vooral van kruidachtige planten (een botanische indeling) en groeien in een gematigd klimaat. Meestal worden de verse bladeren gebruikt. Voorbeelden van kruiden zijn peterselie, selderij, lavas en basilicum. Ook worden vruchten en zaden gebruikt, denk aan karwijzaad, mosterdzaad en jeneverbes. Kruiden kun je soms vers kopen als plant. Ook kun je sommige kruiden zelf kweken.

Specerijen zijn aromatische of scherp smakende gedroogde delen van planten. Specerijen zijn afkomstig uit landen met een tropisch klimaat. Specerijen van wortel zijn onder andere gember en kurkuma (geelwortel). Specerijen van vruchten en bloemen onder andere kruidnagel, nootmuskaat, peper, paprika en vanille. Van schors wordt kaneel gemaakt. 

sluiten
Kan het gebruik van te veel kruiden en specerijen schadelijk zijn voor de gezondheid?

Normaal gebruik van kruiden en specerijen is niet schadelijk voor de gezondheid. Normaal gebruik betekent dat je het gebruikt om je eten op smaak te brengen. Gebruik liever niet langere tijd achter elkaar elke dag veel van dezelfde kruiden en specerijen. Dat komt doordat er in sommige kruiden en specerijen plantengifstoffen zitten.

Gevarieerd eten en drinken voorkomt dat je per ongeluk elke dag een beetje van dezelfde schadelijke stof binnenkrijgt.

sluiten
Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
sluit